Varen in oorlogstijd

[Jack 50]

Als ik het goed heb werd de bevoorading gedaan met speciaal voor dit doel ontworpen bevoorradingsduikboten,staat me iets bij dat deze milchkuhe werden genoemd of iets in die richting en dat deze boten zelf onbewapend waren.

[Dirk Dijksman]

Hier wat gegevens van deze boten:

http://www.uboat.net/types/xiv.htm
http://www.uboat.net/types/milkcows.htm

[Theo Horsten (R.I.P.)]

De bevoorrading was uitstekend geregeld. Nadat de twee oppervlakte schepen die daar speciaal voor bestemd waren - de raider Atlantis en het bevoorradingsschip Python - beide verloren waren gegaan, gebeurde de bevoorrading op zee door speciaal daarvoor gebouwde en ingerichte "Melkkoeien".



Dat waren relatief korte, brede boten die een grote hoeveelheid brandstof aan boord hadden en verder munitie, torpedo's, reservedelen en proviand. Ze hadden een dokter aan boord die tegelijk ook tandarts was en een bakkerij die vers brood kon leveren. Dat moet een welkome afwisseling zijn geweest voor het "Hartbrot" waarvan ze een enorme voorraad meekregen. Binnen in de boot was het vochtig met als gevolg dat alles onder de schimmel kwam te zitten, inclusief het brood. Het schimmelvrij maken daarvan was een dagelijks terugkerende bezigheid. Was het hardbrood op, dan was er ook nog brood in blik wat bijzonder onsmakelijk geweest schijnt te zijn. Vandaar dat vers brood zo ongeveer het eerste was wat de Milchkuh overgaf nadat de bunkerslang aangekoppeld was.



Bij vertrek van de basis werd elk hoekje en gaatje volgestouwd met proviand. Overal zaten blikken onder en tussen, onderdeks hingen worsten en hammen. Voor 40 man waren er op een boot van het type VII drie toiletten, maar daarvan werden er twee volgestouwd met proviand.
Van enig comfort was geen sprake, laat staan van enige privacy.

.

De commandant was de enige die een met een gordijn afgeschoten plekje had waarachter zijn kooi, een uitklapbaar wasbakje en een tafeltje om zijn Kriegstagebuch bij te kunnen schrijven. Wassen en scheren was er niet bij. Toen de luchtdekking van de geallieerden eenmaal volledig was en de vliegtuigen ook radar hadden, konden de boten vrijwel niet meer boven water komen en werd er doorlopend geschnorkeld. Kun je je voorstellen wat dat na een paar weken voor een toestand was in die boot. Je moet tegen de lucht geleund kunnen hebben. Het werd op den duur een sport om zo smerig en zo stinkend mogelijk terug te komen in Lorient. Proberen om je voor binnenkomst nog een beetje op te knappen, was verboden.

Hier de radiohut van een boot van het type IX. Die telegrafist moet toch wel erg blij zijn geweest met zijn eigen plekje. Linksonder de Enigma codeermachine.



Naar huis terugkerende boten gaven, als dat ook maar enigszins mogelijk was, hun overschot aan brandstof over aan uitvarende boten. Dat werd vanuit Berlijn geregeld.
De bevoorrading door Milchkühe was beperkt, maar eenmaal in het Verre Oosten, was er de grote Duitse duikbootbasis in Penang met filialen in Singapore, Tandjong Priok en Surabaya. Ook in Kobe konden ze terecht. Al met al zat het met Duitse "gründlichkeit" in elkaar. De Melkkoeien hadden geen torpedo's aan boord, dat wil zeggen: niet om zelf te lanceren. Ze hadden geen torpedobuizen. Wel om aan andere boten over te geven. In tegenstelling tot het plaatje helemaal bovenaan, hadden ze geen dekgeschut, maar alleen luchtafweer op de "Wintergarten" achter de toren.



Er zijn ook maar 10 van deze bevoorradingsboten gebouwd. Alle tien zijn ze tot zinken gebracht.

[Jack 50]

Kijk,dat is nu eens een mooi en compleet antwoord.
Volg het topic met interesse,heb ook familie op zee gehad tijdens de oorlog,rederij en welke schepen zijn mij onbekend,wel dat hij de hele oorlog gevaren heeft,afgestapt in de UK en heeft de rest van zijn leven in Newport,Wales geleefd.

Zal het topic van de Ruys eens terug opzoeken,wat er tijdens het eerste transport met het model gebeurd is,had geen enkele u-boot kunnen verbeteren(om maar een beetje on=topic te blijven )

[Hannes]

De Snorchel is eigenlijk een Nederlandse uitvinding.
In de dertiger jaren kwamen luitenant-ter-zee Jan Jacob Wichers en Schout bij nacht J.C. van Pappelendam op het idee onderzeeboten van een uitschuifbare pijp te voorzien waardoor lucht kon worden aangevoerd.
In Nederland werd dit apparaat snuiver genoemd.
Hierdoor konden de onderzeeboten onder water de accu's opladen waardoor de kans op ontdekking kleiner werd.
In 1939 werden de Nederlandse onderzeeboten O 19 en O 20 van zo'n apparaat voorzien, de zgn snuiverboten.

De Royal Navy zag niets in deze uitvinding en liet ze zelfs verwijderen.
De Duitsers maakten na de inval in Nederland kennis met de snuiver op de scheepswerven in Rotterdam en scheepswerf de Schelde in Vlissingen, waar enkele onvoltooide exemplaren lagen.
De Duitsers zagen in het begin ook niets in deze techniek, omdat de pijp op de ruwe noord Atlantische Oceaan door de hoge golven steeds water zou trekken.

In mei 1943 herinderde zich de Duitse ingenieur Helmuth Walter aan de Nederlandse snuiver en besloot de uitvinding te verbeteren.
Hij maakte het mogelijk dat de snuiver zich automatisch sloot als hij door een golf sneed.
Dit was voor de bemanning een soort marteling, omdat de motoren in die tijd de benodigde lucht uit de onderzeeboot haalden, waardoor een onderdruk ontstond, wat zich onaangenaam op bijv. de oren bemerkbaar maakte.
In het verloop van de oorlog werd de snuiver steeds verder verbeterd.
Vanaf 1944 konden de geallieerden door de verbeterde Radatechniek deze snuivers in het Gigahertzbereik aanpeilen.
Daarop werden de snuiverkoppen met geribbeld rubber betrokken waardoor de Radarecho geheel of gedeeltelijk verdween.

Groeten, Hans.

[Bram]

Theo Hannes en all

zelf ben ik niet zo`n U Boat fan,bekijk dit filmpje maar! en luister.

http://www.youtube.com/watch?v=2vQ8uWHo4uw

ik hoop dat de U boot bemanning niet afgeschilderd gaat worden als helden,want dan is alles voor niks geweest

Bram

[Harry G. Hogeboom]

289 were killed while serving on the Milk Cows out of an estimated complement of 530-576 men. According to my sources the 10 'Milk Cows' only went on 35 patrols (3,5 per boat), 3 of them were sunk on their maiden patrol and two had only been on patrols for roughly half a month when they were sunk.

De bevoorrading was uitstekend geregeld.

Hallo Theo, Bram et all, ik ben de laatste die Theo de "vlooien af wil vangen", want ik ben niet zo bekend met de details van die Duitse onderzeeboothandel, ik heb er boeken van, maar heb me er niet in verdiept, techniek is interessant maar "het doel" stinkt.( zoals met ALLES in de oorlog)

Ik zat net even op die Milch-Kuh site te koekeloeren en dan krijg je toch niet de indruk dat het allemaal ao "uitstekend" was geregeld.....ja de Moffen waren iedereen in eerste instantie " te glad af" maar DAT heeft toch niet lang geduurd " als ik het goed zie" zeker niet als je kijkt naar al die "opdrachten" die Donitz heeft gecanceld in 1943 en 44 al geloof ik....... hij wist waarschijnlijk donders goed dat ie wel een fikse klap had uitgedeeld maar al vrij snel " kreeg hij so wie so net zoveel op z'n donder als ie maar wilde" ( als je de verliespercentages bekijkt kan een kind ook zien dat zoiets NIET vol is te houden. Vergelijk met Afganistan....eerst de Limeys en later de Russen pakten hun zaakie op met veel bloed aan de neus en NU moeten de Amerikanen DAT lessie NOG weer een keer leren ten koste van een hele partij jonge jongens- wat DAT betreft is trouwens de WW2 Duitse opmars in Rusland EN Napoleon z'n lesjes bij de Berezina rond 1800 verbijsterend gelijksoortig- over " lesjes leren" gesproken )

PS.je : Ik heb net n.a.v. Bram z'n referentie naar dat filmpje gekeken en " historisch gezien" is dat natuurlijk interessante dokumentatie, maar m'n nekhaar gaat wel "donders rechtop staan" plus m'n bloeddruk gaat omhoog als ik die Mof met z'n rotstemmetje over " Feindliche Dampfer" hoor praten en een Duitse kannonnier met een grijns op z'n bakkes zie omdat ie " raak heeft geschoten".. die knakkers zaten OOk zo naar m'n ouwe maat " Jan Eulie" te koekeloeren die er vervolgens ( o.a. daarvan) de rest van z'n leven nachtmerries van heeft gehad.......etc. etc. misschien is het wel goed voor onze gemeenschappelijke gemoedsrust EN voor het "in principe interessante onderwerp" om die " Verdamter U-boote" maar even met rust te laten........voooor Omuh Koomuh het onderwerp sluit.......WANT of we het nou leuk vinden of NIET, je kunt DIT aspect NIET "echt" schrappen ALS je over dit onderwerp gaat spreken........

[ferryvaneeuwen]

Ik heb hier eerder een verhaal van radio officier F.F. van Doornik, die de gehele oorlog op de Shelltanker Macuba voer, verteld. Hier is er nog eentje. Een aangemonsterde matroos-kanonnier gaf naar bleek de nodige problemen. Omdat het schip een Chinese crew had mocht hij in de officiersmess plaatsnemen. De Chinezen hadden een paar dozijn kippen ingekocht voor het komende Chinese Nieuwjaar, want alles moet bij Chinezen letterlijk kakelvers zijn. De kippen zaten in een paar grote manden om te voorkomen dat ze zich over het schip zouden verspreiden en van het dek gespoeld zouden worden. De kanonnier bleek een groot dierenvriend te zijn want liggende te Abadan opende hij de manden en liet de kippen ontsnappen. Groot tumult en onrust onstond er onder de Chinese bemanning. Ze waren toch al niet gelukkig om als outsiders in deze oorlogssituatie terecht te zijn gekomen. De sympathie lag als Aziaten dikwijls dichter bij de Japanners dan bij die van de Westerse mogendheden. Om de verhitte gemoeden te sussen liet de kapitein op scheepskosten nieuwe levende haven aanrukken.

Een tweede incident met deze man deed zich wat later op zee voor. Op de brug stonden altijd twee schietklare karabijnen gereed om eventuele drijvende mijnen onschadelijk te kunnen maken. De marineman maakte aanstalten om deze wapens schoon te maken. Hij ontlaadde op de brugvleugel eerst het wapen, maar toen hij de trekker overhaalde ging er met een oorverdovende knal een schot af die bijna een Chinees bemanningslid raakte. Deze kwam de trap oprennen onder het voortdurend schreeuw van: "You wanna kill me, I kill you!" Het kostte heel wat praten en bemiddelen met de chinese crew om de zaak tot bedaren te brengen.

Het finale incident deed zich in Curaçao voor terwijl er gewacht werd op een ligplaats. De matroos moest zich afmelden bij de Marine-commandant op Waterfort. Groot was de verbazing toen 's middags een barkas met vier gewapende mariniers langszij kwam en de kapitein en aantal officieren, waaronder de sparks afgevoerd werden voor verhoor. Wat bleek het geval? Onze marineman had alle gesprekken in de messroom in een schriftje genoteerd, onder andere de kritiek op de Nederlandse regering in ballingschap, de Netherlands Shipping & Trading Company en nog vele andere uitlatingen die tot het normale repetoire van een zeeman behoren. Onder elk rapport, met schreif en taalfauten, stond expliciet vermeld: En de marconist zat er ook bij. Zoiets met de hardnekkigheid van de Romeinse staatsman Cato die elke redevoering in de senaat afsloot met de woorden: 'En voorts ben ik van mening, dat Carthago verwoest moet worden’.

Het verhaal liep met een sisser af omdat er onder de ondervragers een paar marine-officieren waren die eerder bij de koopvaardij gevaren hadden en dat gekanker in de messroom wel gewend waren. Bovendien kon er in deze tijd geen mannetje gemist worden op zee. Toch gaf dit alle betrokkenen een vieze smaak in de mond, ook al omdat zij zich gastvrij ten opzichte van deze marineman hadden opgesteld. Men voelde zich verraden door naar bleek een soort vijfde colonne aan boord.

Ferry

[Jos Komen (R.I.P)]

Dit topic gaat over varen in oorlogstijd.
Niemand van ons vindt het filmpje wat Bram geplaatst heeft prettig om naar te kijken, maar als je goed leest wat de bedoeling van Theo is met dit topic, dan zou ik zelf dit filmpje toch wel met een iets andere tekst erbij geplaatst hebben.

Duitse propaganda in WOII
De Duitsers maakten zeer intensief gebruik van propaganda. Ze hadden voor dit doel zelfs een afzonderlijk Ministerie van Propaganda in het leven geroepen. Dit ministerie stond onder leiding van de beruchte minister van propaganda: Joseph Goebbels.

All the best
Jos

[Theo Horsten (R.I.P.)]

Het schrijven van wat dan ook over de Tweede Wereldoorlog blijft een hachelijke zaak en leidt al heel snel tot een verkeerd begrip en emotionele reacties, vooral als de Duitse propaganda van de psychopaat Goebbels wordt gebruikt als ondersteuning van de mening dat alle Duitsers nazi's en alle onderzeebootcommandanten meedogenloze moordenaars waren. Dat waren ze dus niet. Ze hebben zich voor het overgrote deel fatsoenlijk gedragen, een gegeven dat door vriend en vijand wordt onderschreven. Er heeft na de oorlog slechts één onderzeebootcommandant terecht gestaan voor een oorlogsmisdaad. Ik ga dat hele geval hier niet nog eens uitgebreid opschrijven; wie dat wil weten, kan zoeken op de naam Heinz Eck en vindt dan zeer uitgebreide informatie over het geval zelf en over het proces. Dat Heinz Eck schuldig was, lijdt geen twijfel. Of hij ook de doodstraf verdiende en vooral of hij een eerlijk proces kreeg, is voor discussie vatbaar. Wie zich niet alleen in deze zaak verdiept, maar ook de moeite neemt om dieper in de geschiedenis te duiken en terug te gaan naar de processen die na de Eerste Wereldoorlog werden gevoerd, kan zich niet aan de indruk onttrekken dat Heinz Eck moest boeten voor blunders uit het verleden. Dat was jammer voor Heinz Eck, maar dat wil niet zeggen dat ik daarom medelijden met hem heb. Dergelijke dingen gebeuren nu eenmaal na een oorlog, zoals dat wat hij deed - het neerschieten van weerloze mensen - ook in elke oorlog gebeurt. Overal en door iedereen. Dat er tijdens Ecks proces met geen woord gesproken werd over soortgelijke en nog veel ergere daden door anderen, lijkt nu misschien wat vreemd, maar ook dat was in die tijd, op dat moment, begrijpelijk.

Het punt is dat Heinz Eck een uitzondering was. Onderzeebootcommandanten waren goed opgeleide beroepsofficieren die hun werk deden en hun opdrachten uitvoerden. Door de manier waarop ze dat deden en ook nu nog doen - bij voorkeur onverhoeds en ongezien - heeft het iets gemeens, iets gluiperigs. Vanaf veilige afstand onverhoeds een torpedo lanceren en een koopvaardijschip tot zinken brengen. Maar zo is dat bedrijf nu eenmaal en iemand die kiest voor een militair beroep, moet terdege beseffen dat hij of zij wordt opgeleid om, als de regering dat nodig acht, dood en verderf te zaaien. Een jongen die jaren geleden helemaal gelukkig was toen hij werd goedgekeurd voor de opleiding tot F-16 piloot, vindt zichzelf nu terug vliegend boven Afghanistan en krijgt dan plotseling van een hem volkomen vreemde ergens op de grond opdracht om naar een bepaald doel te vliegen en daar raketten op af te schieten. Dat doet hij dan. Misschien vraagt hij zich heel even af wat hij daar op de grond verwoest, maar hij gaat en doet wat hem wordt opgedragen en waar hij voor is opgeleid. De oorlog is een videogame geworden. En zo'n knaap in een F-16 ziet dan misschien nog iets. Hij ziet zijn doel en ziet zijn treffer en denkt: bingo, in de roos, spreekt een vastgestelde formule uit om te bevestigen dat de missie is uitgevoerd, zwenkt af en keert terug naar zijn basis of naar een volgende opdracht. Hij kan zich maar beter niet afvragen wat hij daar op de grond heeft aangericht en of daar soms ook burgers bij zijn omgekomen, vrouwen, kinderen en bejaarden die nergens iets mee te maken hebben. Hij heeft trouwens via zijn boordradio te horen gekregen dat er geen "nevenschade" zal zijn, dus dat is een hele geruststelling. En hij moet zich al helemaal niet gaan afvragen wat hij daar eigenlijk doet, in die blauwe lucht boven een land waar hij niets te zoeken heeft. De regering heeft besloten dat wij daar gaan vechten - maakt niet uit hoe je dat mooi tracht te verpakken - en dus vechten de mensen die dat beroep hebben gekozen daar.
Wie op een geleide-wapenfregat vaart en daar vanachter een scherm een kruisraket lanceert, weet helemaal niet meer waar hij mee bezig is. Het doel is door anderen bepaald en kan wel 2500 kilometer van de plaats van lancering liggen, dus dat is een volkomen vrijblijvende zaak. Je bent bezig met het vak dat je hebt gekozen en doet wat je wordt opgedragen.

Zo hebben we ook nu nog steeds onderzeeboten. Ze zijn heel wat beter dan de boten uit de Tweede Wereldoorlog, kunnen zich heel wat beter verdedigen en hun werk nog ongeziener doen dan destijds. Maar het blijft hetzelfde werk: het vernietigen van het doel dat onder de heersende omstandigheden als vijandig of bedreigend wordt beschouwd. Zijn de mensen die tegenwoordig voor dat vak kiezen dan soms ook potentiële en in aanleg meedogenloze moordenaars?

Dönitz, de opperbevelhebber van de Duitse onderzeedienst, stond in Neurenberg terecht en werd veroordeeld tot 10 jaar gevangenisstraf. Hij had zich volgens het hof niet schuldig gemaakt aan oorlogsmisdaden, maar kreeg die tien jaar voornamelijk vanwege het uitvaardigen van de "Laconia Order", al werd die order dan officieel niet meegewogen in het oordeel van de rechters. Ook die Laconia Order ga ik niet nog eens uitgebreid uit de doeken doen; wie wil weten wat dat is, moet ook dat maar op Google intikken. Ze hadden hem misschien wel meer willen geven, maar in tegenstelling tot het proces tegen Heinz Eck, mocht de verdediging hier wél aanvoeren dat de geallieerden exact hetzelfde hadden gedaan als dat wat de Duitsers werd verweten. Ook daar ga ik hier geen voorbeelden van noemen; ook dat kan iedereen moeiteloos nazoeken. Misschien zou de ondergang van de Bismarck een goed begin kunnen zijn.
Bovendien werd Dönitz verweten dat hij zijn boten naar zee bleef sturen toen die vrijwel niets meer tegen de geallieerde koopvaardij konden uitrichten en vrijwel geen kans meer hadden om heelhuids terug te keren. Maar ze gingen wel, die mannen op die akelige rotboten. Niet omdat ze overtuigde, met de hielen klappende nazi's waren, maar gewoon omdat ze dat vak nu eenmaal hadden gekozen en ze gestuurd werden.

Voor Dönitz gold als verzachtende omstandigheid dat alle krijgsgevangenen die de onderzeedienst had gemaakt - en dat waren er nogal wat - altijd strikt volgens de regels van de Conventie van Genève waren behandeld. Daar hield het hof rekening mee bij het vaststellen van de strafmaat. Dönitz heeft zijn straf uitgezeten, schreef zijn memoires, Zehn Jahre und Zwanzig Tage, en overleed in 1980 op 89-jarige leeftijd.

Hier wil ik het maar bij laten, ook wat dit topic betreft. Het loopt onherroepelijk uit op een discussie en daar voel ik helemaal niets voor. Zoals ik ook helemaal niets voel voor een gecastreerde, eenzijdige voortzetting van dit topic. Wie mij openlijk of in bedekte termen wil beschuldiging van het verheerlijken van de Duitse onderzeebootcommandanten en hun bemanningen, of van openlijke of stiekeme nazisympathieën moet dat vooral doen. Ik zei het ergens al eerder: wie de geschiedenis gaat bestuderen, écht bestuderen zoals dat hoort: objectief en onpartijdig, zal al spoedig merken dat het allemaal een beetje anders is dan je altijd had gedacht. Wie de Tweede Wereldoorlog wil begrijpen, moet teruggaan naar de Eerste Wereldoorlog. Dat had ik ook in dit topic willen doen, omdat er ook toen een "varen in oorlogstijd" was, maar bij nader inzien lijkt me zelfs dat niet verstandig.
Voor een goed begrip: van mijn kant no hard feelings ten opzichte van wie dan ook. Het starten van dit topic was een vergissing, meer niet. Ik had beter moeten weten.