Richten satellietschotel

[Theo Horsten (R.I.P.)]

In de loop der jaren heb ik mijn 120 cm schotel voor de Astrasatelliet al heel wat keren verplaatst: van Zuid-Spanje naar Capelle aan den IJssel en later hier in Griekenland op drie verschillende plaatsen. Dat lukt altijd best. Je weet de ongeveer hoogte en het azimuth en ik heb zo'n slim instrumentje, een "satellite finder" om hem daarna scherp te stellen. Is dat allemaal voor elkaar en fluit de satellietzoeker als een kanarie, dan zet ik satellietontvanger en kleine tv vlakbij de schotel en check direct signaalsterkte en beeld.

Verder zijn er nog de algemeen geldende formules waarmee je eventueel de hoogte en het azimuth voor andere, minder vaak gebruikte satellieten kunt uitrekenen. Misschien heeft iemand er iets aan en dus zet ik ze hier voor de volledigheid ook maar even neer:

Factor (F) = ArcCos[Cos(breedte) x Cos (verschil in lengte)]
Azimuth T = ArcCos[Tan(breedte)/Tan (F)]
Hoogte H = ArcTan[(Cos(F) - 0,1512)/Sin (F)]

Nu zou je denken dat het voor de Astra voldoende zou zijn om alleen de hoogte uit te rekenen want hij staat op S19°E oftewel 161° rechtwijzend. Je moet dan nog wel de variatie in aanmerking nemen en die is hier, waar ik woon +3°. Dat is de variatie voor 2005 op het vliegveld van Thessaloniki, 100 km hiervandaan.
Ik heb twee prima kompassen en toevallig staat er vijf kilometer verderop een mast van de mobiele telefonie die ik exact Zuid peil, dus ook zonder kompas is het geen heksentoer om je schotel een tikkie be-Oosten oftewel "links" van het zuiden te zetten en vervolgens met de satellietzoeker scherp te stellen. Dat zou je tenminste denken.

Niets is echter minder waar. Op S19E vind ik de Astra niet. Ik moet de schotel bijna 20 graden naar het westen draaien, door het zuiden heen, wil ik hem vinden. Dat is geen probleem want hij staat in de tuin, dus ik kan dat allemaal op mijn gemak en zonder halsbrekende toeren op ladders en daken doen. Maar ik begrijp het niet.

Zaterdag heb ik een 60 cm schoteltje geplaatst waarmee mijn vrouw de Griekse satelliettelevisie kan bekijken. Die zit op de Eutelsat "Hotbird" die op S13E staat. De fabrikant van die schoteltjes doet er een keurig lijstje bij met de hoogte voor de verschillende plaatsen in Griekenland want tussen Athene en het gat waar ik woon, hier in het noorden, zit toch nog mooi 4 graden verschil. Hier moet hij op 41° staan en in Athene op 45°.

Maar richt ik dat schoteltje haarzuiver op 164° (S13E = 167° Variatie +3° wordt 164° magnetisch) dan ontvang ik niets. Ik moet ook nu weer door het zuiden heen, naar 190° per kompas.
Ik snap er geen reet van.
Schoonzus zag het fraai digitale beeld en wil nu ook satelliet hebben, dus daar moet ik een dezer dagen een schoteltje gaan plaatsen en aangezien die aan de muur moet komen en ik dan wel acrobatiek op de ladder moet gaan uitvoeren, wil ik hem graag in een keer goed zetten, reden om haarzuiver te peilen hoe hij bij mij staat.

Maar ik snap het dus niet. Is er iemand die dezelfde ervaringen heeft of een verklaring voor dit azimuthverschil? Of eens kan peilen hoe zijn schotel nu eigenlijk staat?

Het is verder niet belangrijk: heb je de satelliet eenmaal te pakken, dan zou je het verder kunnen vergeten, maar mierenneuker die ik ben, zou ik het toch graag willen weten.

[Derk Gotink]

Hallo Theo
Ik heb je bericht doorgespeeld naar mijn oud collega's
Er wordt dus aan gewerkt

quote
Hoi Derk
Inderdaad wat merkwaardig dat jouw zeeman z'n schotel zo ver west moet richten.
Volgens de Bosatlas ligt Thessaloniki op ca 23 oost van Greenwich en de Astra's zitten rond de 18 en 19 graden.
De grote afstand tot de Astra in aanmerking genomen zou dat niet al te veel moeten afwijken van
de richting van ca 4 graden west. (23-19) Het verschil moet hem dan zitten in het feit dat je, hoe meer zuid je zit
hoe dichter je onder de satelliet kruipt maar dat kan nooit zoveel verschil geven volgens mij.
Interessant probleem, ik zal er Hans eens over bellen want die heeft dat natuurlijk vaak bij de hand gehad.
je hoort nog van me. Groetjes Har
unquote

[Derk Gotink]

Nieuw Bericht ontvangen

Hoi Derk
Bijgaand een mooi lijstje dat ik van John vd Meer kreeg.
Dat kun je misschien naar je maatje opsturen.
John vertelde ook dat de satellietposities gegeven worden zoals ze gezien worden vanuit de nulmeridiaan van Greenwich.
Als je dus op een andere plek staat krijg je meteen afwijkingen.
Volgens het lijstje zou de Astra 19 E vanuit Thessaloniki op bijna 6 graden west moeten zitten.
En je moet dus de groetjes hebben van John en van mij. har

Voor de goede orde Theo , John zit nog bij de satellite group.
Harry en ik zijn gepensioneerd maar hebben nog wel ervaring



Gr Derk

[Theo Horsten (R.I.P.)]

Derk, bedankt voor al je moeite. Door die lijst die jij daar geeft en die verwijzing naar dat programma Satmaster, weet ik nu hoe het zit en wat de oorzaak is van de verwarring. Ik heb die software jaren geleden al eens gebruikt - de demo die ik nu weer heb gedownload - toen ik voor het eerst last kreeg van wat "sun outage" wordt genoemd. Dat is het verschijnsel dat gedurende een bepaalde periode van het jaar je satellietontvangst plotseling slechter wordt - je beeld begint eerst te "brokkelen" en verdwijnt vervolgens helemaal, om na vijf of tien, maximum twintig minuten weer terug te komen. Dat gebeurt als de zon exact in het brandpunt van je schotel komt te staan en dus recht in je LNB "schijnt". De zon draait door, dus na een poosje komt je beeld weer terug. Dat kan alleen maar bij een bepaalde declinatie van de zon en dus maar twee keer per jaar gedurende een paar weken. Wanneer dat is en hoe lang het telkens duurt, is met die software voor elke plaats op aarde en elke satelliet te berekenen. Daar hoef ik dat hele programma dus niet voor te kopen, want als ik een keer weet wat de oorzaak is, dan zal het me verder een zorg zijn.

Dat programma doet nog veel meer en als ik het een en ander voor de Hotbird uitreken, dan geeft het daarbij ook telkens de hoogte en het azimuth van de satelliet vanuit mijn positie. Dat wordt hier dan:

• Elevation 41.78 degrees
• True azimuth 193.69 degrees
• Path distance to satellite 37644.21 km

De verwarring zit hem dus in de manier waarop het azimuth wordt benoemd, van waaruit je dat bekijkt. Met mijn boerenverstand is 193.69 graad nog altijd Z13.69W en niet Oost.

Dus als ik mijn schotel precies op de satelliet heb staan en ik zie dan dat dat op mijn kompas 190° is en ik tel daar de varietie van +3,5 bij, dan zit ik exact op die 193,5. Afgerond, want op tienden van graden kan ik niet peilen.

Als ik de satelliet zou kunnen zien zoals ik een ster zie en ik hem peilen en het azimuth uitrekenen, dan zou dat azimuth gelijknamig zijn aan de breedte, dus Noord en dan zou ik N13W vinden en niet S13E zoals wordt opgegeven. Het zit hem in de "wederkerige peiling" en dat begrip vond ik dan in mijn heel oude zeevaartkundeboek van Tjepkema waar dat wordt gebruikt om de miswijzing van het kompas te bepalen. Die S13E is dus hoe de satelliet mij peilt en niet hoe ik de satelliet zie. Maar N13W is nog steeds geen 193°.
Heel werkwaardig om dat zo op te geven.

Waarom het zo wordt opgegeven, is me nog steeds een raadsel. Als ik als richting S13E zie staan, dan redeneer ik met mijn boerenverstand heel gewoon: "Zuid dertien graad oostelijk, dus vanuit de 180 graden 13 graden naar de 90 is 167."

Nog merkwaardiger wordt het als je HIER eens gaat kijken en leest:

Als we spreken over de Astra satelliet, dan wordt daarbij genoemd de term '19,2 graden oost'. Voor Hotbird praten we over '13 graden oost'. Dit betekent dat we voor Astra, rekenent vanuit het magnetisch zuiden, 19,2 graden 'naar links' moeten kijken (daar ligt namelijk het oosten) en voor hotbird is dat 13 graden. We komen dus in de lucht eerst Hotbird tegen, zouden we de schotel verder naar links draaien, dan komen we bij Astra aan.

Dat is dus simpelweg niet zo en daarom snap ik er nog steeds geen reet van.

[Derk Gotink]

Dat Sun outage heb ik zelf meegemaakt Theo, in Zagreb
Ik zat daar boven op het InterContinental Hotel om de wereld van beelden te voorzien van de oorlog in Joegoslavie.
Met Ik bedoel ik eigenlijk dat we met 2 man zaten ivm dag en nacht uitzendingen.
Was eerst PTT, later Intrax, is nu overgegaan in BT (Britisch Telecom)
Op een gegeven moment kwam de zon pal op de lnc te staan, zijn maar even gestopt met zenden.




Kom later nog terug op je probleem ga nu vaderdag vieren met de kids