Varen in oorlogstijd

Een gezellig, leuk en informatief Scheepvaartforum
Theo Horsten (R.I.P.)

Re: Varen in oorlogstijd

Bericht door Theo Horsten (R.I.P.) »

Hallo Vianne,

Van harte welkom hier. Als je vragen over het varen in oorlogstijd gaan, stel ze dan gerust hier.
Eerst even dit. Je zegt:
Eerst had hij gevaren voor de Rotterdamsche Lloyd, en in de oorlog op koopvaardijschepen
De Lloyd had alleen maar koopvaardijschepen. Hij voer dus bij de Lloyd, zowel vóór als tijdens de oorlog. In welke rang of functie voer hij?

Ik moet bekennen dat de Dutch Reserve Pool mij niet direct iets zegt. Ik heb je vragen van alweer bijna vier jaar geleden op Mercantile Marine gelezen, maar ook daar ben je niet veel wijzer geworden. Al het Nederlandse koopvaardijpersoneel, onverschillig van welke rederij, werd tijdens de oorlog ingedeeld door de Shipping. De volledige naam van dat instituut zal je vast wel bekend zijn: The Netherlands' Shipping and Trading Committee. Die bepaalde waar iemand heen ging, maar over het algemeen bleven ze toch op de schepen van de rederij waarbij ze oorspronkelijk in dienst waren. Er zal best eens onderling geswitcht zijn en waarschijnlijk zijn er ook wel eens Nederlanders op buitenlandse schepen terechtgekomen, maar dat moeten toch uitzonderingen zijn geweest.
Maar je hebt me nu wel nieuwsgierig gemaakt naar die Dutch Reserve Pool. Waar ben je die tegengekomen?

vianne

Re: Varen in oorlogstijd

Bericht door vianne »

Hallo Theo,

Bedankt voor je reactie. Ik heb je boek De Prijs en vond het een heel mooi geschreven verhaal!

Mijn opa heeft t/m 1939 voor de Lloyd gevaren als matroos. Daarna ging hij varen voor de Scheepvaart- en Steenkolenmaatschappij.

De term "Dutch Reserve Pool" heb ik uit zijn monsterboekje. Daar zitten 2 stickers in die zeggen dat hij toestemming heeft om aan land te gaan mits hij zich meldt bij de "Netherlands Shipping & Trading Committee" (1e sticker) en de "Dutch Reserve Pool in London" (2e sticker). Ik ben de term ook tegengekomen in "Geschiedenis van de Nederlandse Koopvaardij in de Tweede Wereldoorlog" van Bezemer, maar daar stond verder geen uitleg bij. Ik dacht dat er gewoon 1 pool was, maar blijkbaar had Nederland zijn eigen pool, en misschien andere landen ook wel?

Elise
Gebruikersavatar
Vaerderij
Berichten: 1935
Lid geworden op: 28 nov 2004 09:53
Locatie: Spoolde, Zwolle

Mercantile marine

Bericht door Vaerderij »

Theo Horsten schreef: Ik heb je vragen van alweer bijna vier jaar geleden op Mercantile Marine gelezen ..
http://www.mercantilemarine.org/showthread.php?t=2531

Anne
Gebruikersavatar
Harry G. Hogeboom
Berichten: 14381
Lid geworden op: 22 jul 2004 02:07
Locatie: Canada

Re: Varen in oorlogstijd

Bericht door Harry G. Hogeboom »

uit zijn monsterboekje
Viane, Theo et all,

Betreffende het "monsterboekje" wil ik nog even een opmerking maken. Bij het bekijken en samenvatten van de oorlogservaringen van mijn voornoemde vriend J.H.T. staat mij bij dat lang niet AL zijn reizen daarin stonden genoteerd er waren duidelijke verschillen tussen de gegevens welke ik via Henk Meurs ontving en het originele Mboekje. In beide gevallen betreft het hier originele en betrouwbare dokumentatie en ik denk zelf zomaar dat er toendertijd soms wel belangrijker zaken waren dan " een monsterboekie bijhouden" en "de rest is geschiedenis". Ik denk dus dat het Mboekje "niet altijd" ALLE gegevens noodzakelijk verstrekt??????
MVG HGH.
"Don't sweat the small stuff"
Gebruikersavatar
Vaerderij
Berichten: 1935
Lid geworden op: 28 nov 2004 09:53
Locatie: Spoolde, Zwolle

De Oorlog wekelijkse serie op Nederland

Bericht door Vaerderij »

DE OORLOG

Op zondag 6 december om 20.15 uur wordt op Nederland 2 het zevende deel uit de serie De Oorlog uitgezonden.

Deel 7 van de serie De Oorlog gaat over Nederlands-Indië, de invasie van de Japanners, het leed van de geïnterneerde Nederlanders, de strijd van Indonesische nationalisten voor een onafhankelijke staat, en over de tragedies op zee tussen 1942 en 1945.

Maker Ad van Liempt schrijft wekelijks een voorverhaal in de Volkskrant.
Vandaag op zaterdag 5 december over de Drama's in de Indische Archipel.
De Oorlog Volkskrant Ad van Liempt.jpg
De Oorlog Volkskrant Ad van Liempt.jpg (843.41 KiB) 20446 keer bekeken
De Oorlog Volkskrant Ad van Liempt 2.jpg
De Oorlog Volkskrant Ad van Liempt 2.jpg (882.72 KiB) 20446 keer bekeken
Nederland 2, De Oorlog deel 7, Oorlog in Indië, Nederland 2, 20.15 uur
Herhaling: zaterdag 12 december, Nederland 2, 13.40 uur


Anne
Theo Horsten (R.I.P.)

Re: Varen in oorlogstijd

Bericht door Theo Horsten (R.I.P.) »

Afbeelding

Ik zei het een stukje terug al: Hoe meer je je in de geschiedenis verdiept, hoe meer je een zaak van verschillende kanten gaat bekijken en hoe vaker je tot de conclusie komt dat het niet is zoals je altijd had gedacht of had gehoord. Zwart-wit bestaat niet. Vandaar mijn terughoudendheid in bepaalde zaken. Tracht bij het bestuderen van de historie objectief te blijven en hou de emoties er zoveel mogelijk buiten.
Het staat een ieder vrij om hier te plaatsen wat hij of zij wil, zolang het maar met varen in oorlogstijd te maken heeft, maar zelf wil ik proberen om in dit topic wat meer op de kleine dingen te letten en vooral de menselijke kant van een en ander te benaderen. Alles is al een keer beschreven en vastgelegd en dus heeft het weinig zin om elk getorpedeerd of gebombardeerd schip hier de revue te laten passeren. Die foto van de bemanning van de GRUTTO trof me. Hetzelfde geldt voor het volgende voorval.

Afbeelding
m.s. ELZIENA - Foto afkomstig van Groninger Kustvaart met dank aan Jelle Bijlsma

In die eerste week van maart 1940, twee maanden voordat Nederland daadwerkelijk bij de oorlog betrokken raakte, ging ook de ELZIENA verloren.
Dit was een scheepje van 250 ton deadweight dat in 1931 bij Scheepswerf Koster in Groningen was gebouwd voor J. Patje uit Sappemeer.
Het was goed 33 meter lang en 6,50 meter breed en werd voortbewogen door een 3-cilinder Deutz van 150 pk.
Ze was onderweg van Galathee, bij Ooltgensplaat op Goeree-Overflakke naar Leith met een lading uien toen ze 's morgens om vijf uur door een Duits vliegtuig werd beschoten en gebombardeerd waarna ze in brand raakte en twee uur later zonk. De kapitein en de machinist kwamen hierbij om het leven.

Naar alle waarschijnlijkheid had een paar liter petroleum de Elziena kunnen redden. Ze had geen elektrische verlichting - let op de voorziening aan de voormast voor het toplicht - en ze voer zonder lichten omdat de petroleum op was. Een neutraal schip werd geacht navigatielichten te voeren en zo mogelijk ook de speciale tekens van neutraliteit zoals de naam plus "HOLLAND" en eventueel een geschilderde vlag 's nacht te verlichten. Een schip zonder lichten vlak onder de Engelse kust was voor een Duitse vlieger een legitiem doelwit en dus werd dat gebrek aan petroleum - die in Ooltgensplaat toch in ruime voorraad verkrijgbaar moet zijn geweest - de Elziena noodlottig.
De eerste bom die het vliegtuig afwierp, miste waarna hij terugkwam en het schip met de boordwapens beschoot. Vervolgens maakte hij een derde run en gooide twee bommen af. De ene kwam in het stuurhuis terecht waardoor de kapitein omkwam, een tweede trof de machinekamer doodde daar de machinist L. Molenbroek en veroorzaakte brand. De drie overige bemanningsleden gingen in de reddingboot, maar ook die werd beschoten waarop ze te water gingen en later op een vlot klommen. Na 36 uur te hebben rondgedreven, werden ze opgepikt door de Deense schoener Sine.

Als kapitein van de Elziena noemt Bezemer in zijn Geschiedenis van de Nederlandse Koopvaardij in de Tweede Wereldoorlog de naam H. Eldrits, terwijl L.L. von Münching in zijn soortgelijke werk over H. Eldriks spreekt. Jelle Bijlsma noemt op zijn site de enig juiste naam: kaptitein Hindrik Uuldriks. Ik vind dat slordig van zowel Bezemer als Von Münching; onnodig slordig.
Hindrik Uuldriks was op die zaterdag 2 maart 1940 bezig aan zijn eerste reis als kapitein. Hij was 22 jaar oud, maar zou aan het eind van die maand 23 zijn geworden. Dat was ook toen al jong voor een kapitein, dus Hindrik moet aardig groos zijn geweest. Oorlogsdreiging of niet, hij was toch maar mooi schipper van de Elziena geworden en was met een mooie lading kogelharde, glanzende Flakkeese uien onderweg naar Leith. Dat van die petroleum was jammer, maar dat zal er in alle drukte van het laden en al die papieren waar hij nu mee te maken had, bij ingeschoten zijn.
Hindrik was op vrijdag 30 maart 1917 geboren in Scheemda. Hij was de jongste van de twaalf kinderen van Reintje Kosmis en Hindrik Uuldriks en ook de oude Hindrik moeten aardig trots zijn geweest toen zijn zoon kapitein werd. Moeder Reintje was toen al veertien jaar dood.

Maar zo ging dat dus met de Elziena. Een paar liter petroleum kan het verschil betekenen tussen leven en dood.

Naschrift ter verduidelijking:
Ik schreef:Het staat een ieder vrij om hier te plaatsen wat hij of zij wil, zolang het maar met varen in oorlogstijd te maken heeft, maar zelf wil ik proberen om in dit topic wat meer op de kleine dingen te letten en vooral de menselijke kant van een en ander te benaderen.
Ik merkte dat dit zinnetje tot misverstanden kan leiden en dat mag natuurlijk niet. Dat zette ik daar misschien wat ongelukkig neer, maar dat is dus niet naar aanleiding van postings van anderen. Dat is gewoon zo mijn eigen gedachte over wat ik hier zelf neer wil zetten. Een eindeloze reeks door welke oorzaak dan ook verloren gegane schepen, vind ik zelf niet zo interessant; dat kun je overal al vinden. Dat bedoelde ik er alleen maar mee te zeggen. Voor het overige ben ik een voorstander van "vrijheid, blijheid" en zo min mogelijk regeltjes en voorschriften.
Gebruikersavatar
Harry G. Hogeboom
Berichten: 14381
Lid geworden op: 22 jul 2004 02:07
Locatie: Canada

Re: Varen in oorlogstijd

Bericht door Harry G. Hogeboom »

voorstander van "vrijheid, blijheid" en zo min mogelijk regeltjes en voorschriften
.

In Memoriam van " Allen die bleven" :(
MVG HGH.
"Don't sweat the small stuff"
ferryvaneeuwen
Berichten: 2676
Lid geworden op: 25 nov 2004 22:59
Locatie: Krimpen a/d IJssel
Contacteer:

Re: Varen in oorlogstijd

Bericht door ferryvaneeuwen »

Het incident met de Junyo Maru met 6500 man aan boord deed mij denken aan het Nederlandse binnenvaartschip Rhenus 127 dat op het Hollands Diep bij Willemstad op 30 mei 1940 met 1200 krijgsgevangenen aan boord op een magnetische mijn liep, in midden brak en in korte tijd zonk. Bijna 200 Belgische krijgsgevangen soldaten kwamen hierbij om. Het lijkt mij dat op dit schip van hooguit 55 meter lengte naar verhouding nog meer mensen gepropt waren dan op de veel grotere Junyo Maru.

Afbeelding

Het bizarre feit doet zich voor dat het schip nog steeds in de vaart is. Op last van de Duitse bezetter werd na de ramp het schip gelicht en gerepareerd en herdoopt in ms Grebbeland. Sinds kort vaart het schip onder Roemeense vlag tussen Nederland en dit land onder de naam Henrean.

Op 11 mei 1940 liep de loodsboot Pilot 19 onderweg met een lading goud van de Nederlandse Bank op een dergelijke magnetische mijn ter hoogte van Vlaardingen op de Nieuwe Waterweg. Alle 12 opvarenden, een aantal loodsen en de bemanning werden mee de diepte ingesleurd en kwamen om. Kortheidshalve quote ik hier een stukje tekst van mijn web site over dit incident:
Even in inland waterways magnetic mines can cause huge damage like in the case of the Dutch "Pilot Boat 19" on 11 May, 1940. This pilot vessel was to carry the gold supplies of the ‘Nederlandsche Bank’ (Dutch Central Bank) to England. On 10 May, 1940, she loaded her precious cargo at the Boompjes quay opposite the Bank. The next day the ship steamed up the river ‘Nieuwe Waterweg’ heading for Hook of Holland and the North Sea. Unfortunately, the vessel struck a German magnetic mine close to Vlaardingen, about halfway between Rotterdam and Hook of Holland. The vessel sank, taking literally all that sailed on her to the bottom of the river. The Dutch Pilots’ Corporation Rotterdam-Rijnmond still has a plaque in the office with the names of the twelve pilots and crewmembers who lost their lives in this tragic accident. The unfortunate ship was salvaged during the war, together with part of the precious cargo of gold. However, 111 bars of gold were missing. Finally, in post-war years 56 bars were retrieved. This must have been the first magnetic mine incident in Holland after the start of German occupation.
Ferry
Theo Horsten (R.I.P.)

Re: Varen in oorlogstijd

Bericht door Theo Horsten (R.I.P.) »

Bedankt voor je bijdrage, Ferry. Ik kende die ramp helemaal niet. Nu ben ik eens gaan zoeken en kwam HIER een gedetailleerde beschrijving van het gebeurde tegen.
Er is natuurlijk nog veel meer over te vinden, maar dit sprak mij het meeste aan.
Gebruikersavatar
Albert
Berichten: 3183
Lid geworden op: 04 jan 2005 14:10
Locatie: Purmerend

Re: Varen in oorlogstijd

Bericht door Albert »

m.v. HENREAN
Europa nr.2313083

Ex; Diana. Grebbenland. Helena. Janny.

79.95 x 9.49 x 2.68
dwt1124

Eigenaar (in 2002); H. Stam. Handelstraat 34. 4003 JB Tiel.
Tel. 06-53154697

Bouwjaar;1939
Werf; Boele Bolnes

Motor; (in 2002) 1033 pk. Deutz
Kopschroef;(in 2002) 280 pk. Scania

Bron. Binnenvaart 2002.
"MAY YOUR BIG JIB DRAW"


Plaats reactie