Haven van Halifax e.o.

[Harry G. Hogeboom]

Donderdag 1 Mei 2014.

als het tegenzit ook maar zo tien dagen. Dus ga er nou in godsnaam gewoon even voor zitten.

Kijk nou eens even aan. Zo maar 10 dagen d’r voor gaan zitten…….als ik van te voren had geweten waar ik aan begon, dan had ik waarempel m’n kaken op elkaar gehouden. Ik dacht dat ik redelijk gesteld stond in m’n archief om hier een “ klein doch duidelijk” overzicht van dit – voor mij- interessante onderwerp op tafel te leggen. Blijkt dat met een beetje verder onderzoek ik vrijwel onmiddellijk van koers raak met allerlei andere zaakies die ook zo interessant zijn en zijdelings met het onderwerp hebben te maken.
Zo loop je gelijk tegen een scala van verschillende meningen aan “waarom” dat toen aan het einde van de 19 e eeuw hier aan de kust plotsklaps was afgelopen met het hele houten windjammer gebeuren.
Persoonlijk denk ik dat dit in feite heel eenvoudig was, grotere schepen en van ijzer kamen in zwang. Dus einde oefening voor de hele hap hier in de Maritimes, want ijzeren platen hadden ze hier niet, die moesten worden ge-importeerd en daar heb je ook een hele andere scheepswerf voor nodig met o.a. machines enz. en DAT vraagt financiele investeringen. Da’s dus een heel ander verhaal dan met hele eenvoudige en dus ook goedkope middelen vrijwel gratis en voor niks hout uit de bos halen, een beetje glad maken en er een schip van bouwen, met voornamelijk mankracht een hamer , een beitel en een bos spijkers zogezeid EN er dan redelijk snel poen mee verdienen.
Vooral dat laatste

Dus voorlopig en tot nader order hou ik het daar gewoon op, NU….bijna 150 jaar later is het nog een heel verhaal om in deze wereld personen te overtuigen dat ze “in moderne en industrie-ele middelen” moeten investeren en doen dat per definitie het liefst met “ publieke fondsen”…om het nou eens netjes te zeggen voor dit prevelementje. Dus dat zal toen wel helemaal een gebed zonder end zijn geweest met die voornamelijk Engelsen en Schotten. Personen met poen staken het dus in andere investeringen, die meer en vooral sneller centjes opbrachten dan “ ijzeren schepen en houten kerels”

Er werd natuurlijk nog wat doorgescharreld met schoeners voor de visserij en dat soort kleiner kustvaart scheepies gesnor, maar een opvolgende stap van de grote windjammers naar “ grotere en modernere schepen van ijzer” zoals dat in de rest van de Westerse wereld speelde gebeurde dus hier niet. Einde scheepsbouw! ( in principe!! Toen er voor WW1 en WW2 hoopies schepen nodig waren, waar door de Canadese regering dik ( zo niet TE dik!!) voor werd betaald, toen gingen de diverse kluppies er eventjes goed voor staan en maakten flinke winsten, maar toen die geldkraan uit Ottawa weer werd dichtgedraaid, toen was het gelijk weer einde oefening! Met hier en daar een dappere maar ijdele poging, die …als je er goed je neus insteekt…vrijwel altijd op “subsidie fondsen” neerkomt.

We hadden dus een beetje kijk gekregen op een bevolking die toendertijd voldoende kapabele mankracht kon leveren om dit soort schepen op deze eenvoudige wijze hier te bouwen, elke plaats had sowieso een smid die het e.e.a. kon regelen wat betreft beslag en andere ijzerwaren, dus er hoefde maar verduld weinig te worden geimporteerd en machines waren er op dit soort schepen vrijwel niet nodig, het kon toch niet mooier.

Hoe zat het dan met dit hout, nou dat was niet zo eenvoudig zoals het in eerste instantie lijkt, want het ECHTE goeie harde scheepsbouw hout was namelijk niet beschikbaar, want dat was voor de Koning!!...d.w.z. dat was voor de Engelse Marine en daar kon een ieder dus mooi met de tengels van afblijven!! En dat was niet alleen hier in Canada zo, dat was ook zo bij onze Zuiderburen en dat was zo in ALLE gebieden waar de Engelsen een vinger in de pap hadden…..al sinds honderden jaren. ( dus inclusief India, Azie en noem maar op!!)
Die donderse Engelsen hadden van de Marine hun eigen “ Koninklijke Surveyors”….die niet alleen er scherp op toekeken dat “ Jan rap en z’n Maat” dus UIT de Koninklijke Bossen weg bleef maar die ook met een bijltje en een Koninklijk slagwapen de diverse bomen merkten die “ voor de Koning waren” ( Marine dus, scheepsbouwhout en masten!)

Dus eiken, prachtige grote dennen en noem het verder maar op, was NIET beschikbaar voor de locale bouwer. Je zou daar een heel leuterverhaal “op zich” over kunnen schrijven en dan stommel je natuurlijk gelijk tegen een hoop met onvrede in de kolonie-en aan toendertijd als je dat soort zaakies wat verder gaat bekijken, reken maar dat hier een hoop trammelant over is geschopt. En tegen de tijd dat Canada een beetje baas in eigen huis was …toen was het meeste en zeker het gemakkelijk berijkbare hardhout voorgoed en definitief verdwenen, dat is NU nog te merken en ook te zien, als je weet waar je kijken moet. Geheel Prince Edward Island ( een kolonie tot 1873!!! Dus geen donder te vertellen!!!) is op deze wijze van hardhout en bomen geschikt voor masten ontdaan, e.e.a. was makkelijk af te voeren, aan alle kanten toegangkelijk en vele rivieren………foetsie mooi hout!

De locale scheepsbouw was dus gedwongen en DUS gelimiteerd om met het aanwezige niet alleen zachte hout te werken maar dus ook met het “2e soort” hout voor scheepsbouw zoals sparren voor masten!!

Dit hele gebeuren van “Hout voor de Schepen” is in feite een onderwerp op zich, ik spreek nu dus over het benodigede hout voor de schepen van de Westerse mogendheden in die dagen, en dus Marine en ook Koopvaardij, maar met name “ The English Navy”

Als ik b.v. de studie nalees van ene Patrick Melby aan de Westerse Universiteit van Oregon. Dan begint dat al met z’n gekozen titel:

“ Insatiable Shipyards”

The impact of the Royal Navy on the world’s Forests. 1200-1850!

Hij zegt dan o.a.:
• dat de Engelsen reeds hout importeerde uit de Baltic sinds de 1300’s
• rond 1750 kwamen er “duizenden masten” van verschillende maten uit Noorwegen aan in Engelse havens.
• Alsmede van 1.900.000 tot 2.700.000 deals hout uit Zweden en Rusland.( zie deal hieronder)
• Tot de massive balken en masten uit New England en Canada op de markt kwamen aan het begin van de 17e eeuw was het vaak zeuren met de masten en moesten worden opgebouwd van verschillende stukken en versterkt met ijzeren banden.
• Die met name Canadese masten, die qua grootte, kwaliteit, hoeveelheid EN beschikbaarheid andere bronnen versloegen konden de veel grotere zeiloppervlakken beter de baas.
• Naast het hardhout werden er ook grote hoeveelheden zachthout verstookt voor het produceren van pek en teer voor de scheepsbouw.
• “deal” hout, noemen wij denk ik “gezaagd” hout, het zijn planekn tot 3.5 duim dik, 7 tot 11 duim breed en van 8 tot 20 voet lang.
• Einde 18e eeuw had de Engelse Marine 50.000 vracht eiken nodig per jaar om haar werven aan de praat te houden. ( totaal landelijk verbruik was 218.000 vracht, vrijwel geheel geimporteerd i.v.m. lengte en dikte eisen)
• In 1801 kwamen er 1186 masten uit de Baltic en nog eens 198 uit Noord Amerika/Canada.
• Om een marine schip te bouwen was gemiddeld het hout nodig van 4000 volwassen eikenbomen. ( da’s dus een eik van pak weg 150 jaar oud, eentje omzagen en 150 jaar wachten voor een nieuwe eik!)

Hier zou een oud Engels plaatje met een eikeboom en Mrs. Britannia moeten staan, maar heelaaaas

In het vaandel op het bovenstaande plaatje staat:
“ Engeland’s Glorie en Bescherming” , met centraal in deze 18e eeuwse illustratie een volgroeide eikenboom op de voorgrond, met Marine en andere schepen op de achtergrond. Schepen waarvan de rompen zijn gebouwd van zovele van die eikenbomen. Bij de voet van de boom zit “ Brittannia” , een symbool van Great Britain met een Jong eiken boompje in de hand. De plaat was misschien wel een advertentie of promotie voor het her-planten van eiken om het voortbestaan van een sterke Britse natie te gaganderen. UIt Perin “ A Forest Journey, 30” via de studie van Melby

Goed, laten we het daar nu maar even bij laten en verder gaan met behulp van “een paar plaatjes”……wat uiteindelijk gelijk staat aan zo’n 1000 woorden en dus veel meer duidelijk maakt betreffende het hout.( Plaatjes volgende ronde!)

Samenvattend:
• Het mooie en grote hardhout was voor “ King and Country”
• Lokale scheepsbouw moest het met 2e rangs zachthout doen.
• Van liever lede werd het land gestript van met name eiken hard hout en dat is NU in 2014 nog heel goed te zien en gaat trouwens vrolijk door.
• O.a. de studie van Patrick Melby aan de Westerse Universiteit van Oregon.
“ Insatiable Shipyards”. The impact of the Royal Navy on the world’s Forests.
1200-1850! Geeft een vrij goed beeld van dit materiaal en deze materie!

Om het Internationale karakter van Kombuispraat en dit onderwerp te handhaven volgt hier een interessant stukkie van het Internet geplukt, de schrijver heb ik niet kunnen vinden.

The King’s Broad Arrow and Eastern White Pine
The tax on tea was not the only issue that raised anger among American colonists in the 1700’s. Eastern White Pine played an equally key role in events that led to the Revolutionary War and American Independence from England.
The majestic Eastern White Pine is the tallest of the pine species in North America, basically the Sequoia of the Northeast. Trees 150 to 240 feet tall and trunks free of branches to heights of 80 feet or more were plentiful when the “New World” was being colonized by the England and other Europeans. The tallest known height recorded was a 250′ Eastern White Pine tree noted in a 1760 publication by William Douglass.
Lumber from these trees was very light, yet strong. The woodworking properties of the species made it an extremely versatile wood, very easy for a builder to cut, shape and finish. In addition, its organic characteristics and slow growth created a fairly high decay-resistant material. With these qualities and its abundance, the colonists built just about everything out of Eastern White Pine…their homes, businesses, bridges and countless other structures, along with day-to-day items such as furniture.
The colonists immediately discovered that the tall, straight Eastern White Pine was the perfect material for shipbuilding, particularly as masts for large vessels. English explorer Captain George Waymouth brought his ship,Archangel, into Pentecost Harbor (Maine), near the St. George River in 1605, where he recorded having “found notable high timber trees, (that would make) masts for ships of four hundred tons.” Twenty years following the Pilgrim’s landing at Plymouth Rock, “Masting” became New England’s first major industry as Eastern White Pine quickly became a popular item for export to shipbuilding ports in the Caribbean, England, and as far away as Madagascar.
A “mast” pine several hundred years old, 5 feet in diameter at the butt and 120 feet in length might weigh 10 tons. Special, extra-long decks had to be added to existing ships to accommodate the Eastern White Pine mast materials. Of all the species of wood used for masts around the world, these were the lightest in weight and the largest in size. Other critical shipbuilding components such as frames, planking and knees, pitch and tar for seaming, resins and turpentine for paint and varnish, and spars to hold sails aloft were produced from the wood. Mast production was connected to the existing lumber production and led to the development of markets and channels of distribution for those products, as well.
To maintain its world dominance of the seas, Great Britain needed the strongest and fastest ships and Eastern White Pine would make these ships the greyhounds of their day and a force to reckon with in any battle. England’s forests had been cut for firewood in the Middle Ages, and by the 17th century, the closest supply for mast timbers was in the Baltic, where they competed with the French, Spanish, and Dutch for the great Baltic firs. Securing a shipbuilding material resource all to itself became paramount to the King and the Royal Navy, and the knowledge that the New England colonists were harvesting the largest of the Eastern White Pine’s at an unknown rate led to future supply concerns.
Acting as dominion over the forests of “New England”, the King assumed ownership of the best of the Eastern White Pine trees and appointed a legion of Surveyors of Pines and Timber to survey the forestland “within 10 miles of any navigable waterway” and mark all suitable trees with “The King’s Broad Arrow”, a series of three hatchet slashes. This was the symbol commonly used to signify ownership of property or goods by the Crown, in this case to be owned and used solely by the Royal Navy. Any tree of a diameter of twenty-four inches and greater at twelve inches from the ground, with “a yard of height for each inch of diameter at the butt” was blazed with the broad arrow. Violation by the colonists of this rule would be assessed a fine of £100. Persons appointed to the position of Surveyor-General of His Majesty’s Woods were responsible for selecting, marking and recording trees as well as policing and enforcing the unlicensed cutting of protected trees.
Use of the broad arrow mark commenced in earnest in 1691 when the revised Massachusetts Bay Charter included in its last paragraph a “Mast Preservation Clause” stating (original language):
“And lastly for the better providing and furnishing of Masts for Our Royall Navy Wee doe hereby reserve to Vs Our Heirs and Successors all Trees of the Diameter of Twenty Four Inches and upwards of Twelve Inches from the ground growing upon any soil or Tract of Land within Our said Province or Territory not heretofore granted to any private persons And Wee doe restrains and forbid all persons whatsoever from felling cutting or destroying any such Trees without the Royall License of Vs Our Heiress and Successors first had and obtained upon penalty of Forfeiting One Hundred Pounds sterling unto Ous Our Heiress and Successors for every such Tree so felled cult or destroyed without such License had and obtained in that behalf any thing in.”
The colonists paid little attention to this edict and tree harvesting increased with disregard for broad arrow protected trees. However, as Baltic imports decreased, the British timber trade increasingly depended on North American trees, and enforcement of the Broad Arrow policies increased. Subsequent British Parliament Acts of 1711, 1722 and 1772 extended protection, finally to 12 inch diameter trees.
The growing enforcement and stricter criteria of the decree angered the colonists who made their livelihood from the Eastern White Pine wood products they produced and sold. The early American pioneers had this timber on their properties, within their grasp, yet they were not to touch it.
The growing resentment led to “Swamp Law” whereby many of the “King’s” pines were cut illegally, the “Kings Broad Arrow” mark obliterated and the wood was put to use. Others cut down and used all the trees marked with the king’s broad arrow and then placed the broad arrow on smaller trees. Many of the marked “Mast” trees were partially burned in mysterious fires or splintered in unusual gales.
This rebellion led to numerous skirmishes throughout New England between local settlers and British authorities, with these clashes appropriately given names such as “The White Pine War” and “The Pine Tree Riot”.
The Revolutionary War was about many things, and Eastern White Pine weighed heavy on the minds and hearts of the colonists desire for independence. Some historians believe that denial of use of these trees was at least as instrumental as taxation of tea in bringing about the American Revolution and the first acts of rebellion against British rule. In fact, the Eastern White Pine was the emblem emblazoned on the first colonial flag, including one bearing a white pine purportedly flown at the Battle of Bunker Hill.

Via een paar plaatjes voeg ik nog een paar duizend woorden hier aan toe, beginnende met die donderse Surveyors van de Koning
Veel detail gegevens via het Internet, alsmede de historische plaatjes.

[Theo Horsten (R.I.P.)]

Zie je nou wel? Gewoon gaan zitten en tikken maar.
En wat die plaatjes betreft...

------------------------------------------------

------------------------------------------------Plaatje voor meneer...

Maar of dat nu wel een eikenboom is waar Britannia onder zit, dat weet ik nog zo net niet.
Ga vooral verder!

[Harry G. Hogeboom]

Plaatje voor meneer..

Jaa inderdaad schipper, da's dat meissie Brittannia waar ik het hierboven over had, mijn mechanische en met ouwe smeerolie en eelt verdikte vingers zagen geen kans om dat plaatje zelfs maar te kopie-eren maar Brittannia zit hier met een jong eikeboom plantje een verkoop verhaal te houden om de omgehakte eiken - vooral op dat eiland voor de Nederlandse kust- weer opnieuw aan te planten.........aldus gaat het verhaal.
En daade Gij bedankt zijt.
Nou zal d'r niemand wakker van liggen, maar mijn huis staat aan zo'n vroegaah in de bos getrokken " houthakkerspad" waar ze dan die joekels met paarden naar de bewoonde wereld trokken. Hier vlakbij is zelfs nog zo'n " King's Woodlot" van vroegaaah, NU een mooi park. Maar nog geen 100 jaar geleden moest iedereen daar met een zaag en een bijl bij wegblijven. Hier alvast een plaatje.

[Harry G. Hogeboom]

Vervolg.

Shubie Park is een publiek Park hier in Dartmouth van pak weg 20 hectare.
Vroegaah was het een deel van het veel grotere “ Countryview” landgoed dat in 1722 was gesticht als “ Het Koninklijke Bos” waar de masten voor de Koninklijke Marine uit werden gerooid.
In 1783 was dit landgoed het eerste Koninklijke land schenking in Dartmouth ( tegenover Halifax aan het Bedford basin!) en werd door Koning GeorgeIII aan de Marine Masten maker Samuel Greenwood toegezegd.
Sinds die tijd is het verschillende malen van eigenaar verwisseld en gedurende de laatste decennia werd het o.a. voor een grind winning, een asphalt fabriek en een constructie en vuilnis afvalplaats gebruikt.Toen snelweg 118 werd doorgetrokken door het gebied naar de NW kant van het Mic Mac Meer in de 1960-70 ties werd het resterende en overgebleven en nog niet kompleet verpeste bosgebied tussen de snelweg en het meer omgezet in een stadspark voor de stad Dartmouth.
Het fraaie bospark- waar het Shubeinacadie Kanaal door loopt, maar DAT is weer een heel ander verhaal! - is nog geen 10 autominuten van mijn huis. Ik heb het niet helemaal uitgezocht maar het zou best eens kunnen dat mijn huidige woonwijk vroegaah deel van dit Koninklijke bos is geweest, zo niet dan lag het er verdraaid dicht bij. ALLE eiken en ander oud hardhout is ZEKER hier selectief weg gerooid! Koninklijk bos of niet!!

[Harry G. Hogeboom]

Hier is een beetje een gesjeesde versie van Theo's " Drank & Vrouwen"......
De in Nederland bij Conoship gebouwde " Grand Manan V" in slecht weer op de Baai van Fundy,............nou we het toch over scheepies hebben

Trouwens, omdat er op andere delen van Kombuis ernstig over stabiliteit en dat soort zaken wordt gesproken, doe ik hier maar een fraai plaatje bij van de " Concordia", die voor de kust van Brazilie verging een paar jaar geleden--gelukkig niemand noch bemanning, noch de schoolteenagers die aan boord waren verdronken!!!! Schip sodemieterde om in een zgn. "microburst"

[Harry G. Hogeboom]

Om nou niet de indruk te wekken, slechts " van achter een buro" te ouwenelen, heb ik een paar plaatjes opgeduikeld vanuit de tijd dat ik zelf nog Hoge Bomen omhakte en aan planken zaagde. Ik kan je vertellen dat je d'r donders lange armen van krijgt, en die houthakkers toendertijd moesten d'r flink tegenaan, zonder motorzaag en wat dan ook.
Hieronder een fraai plaatje (1e van het internet) vanuit vroegere tijden met een stel fraaie stammen op de slee hier in Windsor en daaronder een paar (2 &3 hh) van een flinke Larix die jammer genoeg me behoorlijk in de weg stond en dus het veld moest ruimen.Ik ben het aantal ringen nu even vergeten maar je moet een heel mensenleven geduld hebben voor er zo'n fraai en hoog boompie staat.
Ik kan me trouwens nog herinneren dat er in m'n jonge jaren af en toe van die joekels bij de houtzagerij ( waarvan er toen nog 2 in het dorp waren!) lagen........da's nu wel - op een uitzondering na- geschiedenis in de Lage Landen denk ik zo maar.

[v+d]

Je kunt niet vroeg genoeg beginnen met een voorraadje aanleggen, zonder zaag!

je kunt er niet vroeg genoeg mee beginne.JPG (487.58 KiB) 2409 keer bekeken

[Harry G. Hogeboom]

voorraadje aanleggen, zonder zaag

Voor het echte werk moet je die jongelui leren werken met wat die ouwe knakkers een
" Hudson Bay bijl"( of zo!) noemden Jan, dat zijn van die knijters van dubbele bijlen, daar doen ze hier nog wedstrijden mee, boompie door hakken of zo EN ook het in de stam hakken van een "fikse keep" waar ze dan een plank in steken en vervolgens al hakkende OP gaan staan en zo de boom in klimmen. Ik zal eens naar een video zoeken, kan je die jonge houthakker het echte spierballen wark laten zien.
Ik kan hier trouwens best een flinke houthakker gebruiken Jan voor een poossie in de bos als jij hem overstuurt dan zal ik hem leren werken en geef hem een dak boven z'n hoofd en wat "water en droog brood" en een keer in de week een gehaktbal

Ondertussen gaan we even een reissie maken met de speedy "E.J. Spicer", ze was kennelijk een snelle zeiler en er werden verschillende snelle oversteken mee gemaakt. Ik moet eerst nog wat huiswerk doen, dus daar kom ik op terug, hier is alvast een plaatje van dat jacht.

[Harry G. Hogeboom]

beginnen met een voorraadje aanleggen, zonder zaag!

Je moet die kleinzoon van je natuurlijk wel even goed in de spullen steken Jan , ik geloof dat ik de naam verkeerd had, maar hier is zo'n fatsoenlijk bijltje waar je als een jonge vent in de bos mee uit de voeten kan.Als het dan eenmaal een beetje goed gaat, dan doe je mee aan die houthakkers wedstrijden en kom je allerlei goed uitgerustte deerntjes tegen en ook van die klanten die op een wankel plankie stammen staan te hakken.
Onderaan zet ik er nog een 3.5 pondertje bij, leuk om mee te beginnen voor een jong houthakkertje!!

[v+d]

Harry, wat is het nut van die "double bit"? Het lijkt mij redelijk gevaarlijk, als je een beetje onbenullig uithaalt hak je jezelf in de rug. Enfin, weer eens wat anders als een snee in je neus