Toen geluk nog heel gewoon was

[Piet Bruijns]

Over Dordt: mee eens Piet, hoewel ik er nooit rotte vis heb meegemaakt. Neem alleen al de haringboer op de Vriesebrug! Ik heb er een tijdje gewerkt, en tussen de middag - ik teken niet - nam ik vaak een camera mee de stad in. Ik had overigens twee collega's die wél tekenden. Elke woensdagmiddag zochten/vonden ze een plek. Koesteren dat schetsboekje van je!
René

René, dit is schetsboekske nummer 7.
Mijn dochter zegt altijd "je mag strakjes alles wegdoen, maar die zeven heb ik nu allemaal bij voorbaat al gereserveerd!".
Wie weet komen ze nog weleens in een of ander museum terecht. Je weet maar nooit.
De Vriesebrug ligt dacht ik vlak bij het stadhuis. Ik heb daar ook wel eens staan te tekenen, dacht ik.
Kijk maar:

[rspeur]

Prachtig daar inderdaad, maar de Vriesebrug ligt de andere kant op. Aan het eind van de Vriesestraat, waar die asociaal lekkere banketbakker rechts zit..... Jij hebt staan tekenen op het bruggetje achterin de foto die ik bijvoeg. Ik heb de boom een seizoen gevolgd.
René

[Allen]

SMEDERIJ

Gatsamme Piet, man man wat maak je wat los met die tekening van een smederij.
Had het genoegen dat wij -in de jaren 1950- naast een smederij woonden.
Altijd bedrijvigheid.

Een gloeiend vuur, koelbak met water ernaast.
Grote hamers, voorhamers, tangen, ander gereedschap en twee aambeelden.
En dan die geur.

De smid was een vriendelijke rustige man.
MAAR:
We mochten nergens aan komen, dan schold hij ons verrot.
Zoals het de jeugd betaamd konden we het af en toe toch niet laten.

Op een dag:
De smid ging koffie drinken en ik zag mijn kans schoon.
Gauw een stukkie ijzer in het nagloeiende vuur.
In plaats van het hete ijzer met een tang vastpakken deed ik dat met m’n blote vingers.
Janken, gillen, moord en brand natuurlijk.
De smid kwam scheldend aanrennen.
Stopte direct m’n klauwtje in de koelbak.
Geen mankement aan over gehouden.



SLIJPSTEEN/BOORMACHINE:
Een slijpsteen met twee grote stenen.
Aan de ene kant een steen met een grof profiel, aan de andere kant een steen met een fijner profiel.
Daarnaast was er ook nog een zandstenen slijpsteen voor het fijnere werk.

De slijpsteen werd door een motorretje aangedreven met, in mijn ogen, reusachtige gekruiste riemen.

De slijpsteen was voorzien van een “vaste” rol, de aandrijver en een “losse” rol de zogenaamde vrij.
Je kon de riem verschuiven van z’n “vrij” naar de “aandrijver” en weer retour uiteraard.

Hetzelfde systeem werd ook gebruikt voor de boormachine.

Ik kan niet helder en scherp krijgen door wat voor motor het geheel werd aangedreven.
De riemen kwamen van boven dus zal de motor op zolder hebben gestaan.

Riemen001.JPG (35.47 KiB) 2583 keer bekeken

Als de slijpsteen in z’n “vrij” werd gezet, bleef de steen nog een tijdje doordraaien.
Als er bezoek in de smederij was zorgde de smid -na gebruik- dat hij de steen tot stilstand bracht.

Op een dag:
Op een gegeven moment was er niemand in de smederij, dus liet hij de steen doordraaien.
Ik zag dat, glipte naar binnen, nam een stukkie ijzer en drukte op het plaatje voor de steen tegen de steen.
Dat ging mis, het stukkie ijzer schoot van de steen, m’n rechterwijsvinger tegen de steen.
Ook hier weer gillen moord en brand, op m’n donder gehad van de smid en van mijn ouders.
De nagel van de rechterwijsvinger was foetsie.
Ontstoken vingertop, fijt.
RESULTAAT: een misvormde nagel aan mijn rechterwijsvinger.



WIPKAR/KIEPKAR:
Een houten kar met houten wielen die werden voorzien van ijzeren/stalen banden.
De band, die door de smid gemaakt werd, werd roodgloeiend gemaakt in het vuur.
Was de band op temperatuur dan werd die door twee of drie man uit het vuur genomen en op het liggende houten wiel gelegd.
Met voorhamers werd de gloeiende band om het houten wiel geslagen.
Zat de band goed dan werd de band met water afgekoeld zodat de band door de krimp muurvast zat om het houten wiel.
REUK: gloeiend ijzer en verbrand hout.

Wipkar-Kiepkar001b.JPG (68.7 KiB) 2583 keer bekeken

PAARDEN BESLAAN:
Ook werden er paarden beslagen.
Het hoefijzer werd in het vuur roodgloeiend gemaakt.
Dan werd het ijzer op “maat” gesmeed.
Een beetje ingebrand in de hoef om te kijken of het goed paste.
Dan werd het ijzer met hoefnagels vast gezet.
Bij een iewat onwillig paard werd soms een “bokje” gebruikt.
Bij een erg onwillig paard werd het paard “vastgezet” en deed de smid niks anders dan tieren en schelden omdat het paard niet meewerkte.
Na de operatie was hij weer de rust zelve.
REUK: stinken en een beste neus vol ook.



AUTOGEEN LASSEN:
Er werd ook autogeen gelast.
Er was een carbidton met één af ander systeem en daar werd dan mee gelast.
Die ton moest buiten staan voor de gassen die loskwamen.
Later kwamen daar flessen acetyleen voor in de plaats.



ELEKTRISCH LASSEN:
In weer een later stadium werd er ook elektrisch gelast.


We mochten van de smid ook wel wat rommelen in de smederij, onder zijn toezicht, dat dan weer wel.
Tsja een mooie prachtige tijd.
Toen geluk heel gewoon was.

[Harry G. Hogeboom]

Een houten kar met houten wielen die werden voorzien van ijzeren/stalen banden.

Da's een "Stotter-koaruh"....met zo'n klein wieltje vooraan Allen......oftewel " een koaruh die stottert op de klinkers"
en wat dat smeden betreft.......DAT heppik nog geleerd van Dhr. Ronteltab ( met een B en NIET met een P!!!) ......b.v. zelf een smeedtang maken EN met open mond staan te kijken HOE die Meneer Ronteltab...alias " De Beul" in eeen hitte....jawel dus slechts 1 maal heet stoken!!!.....van een stukkie plat ijzer een Rozenblaadje maakte......dat deed ie dan eventjes 4 maal en dan had ie een mooi ijzeren bloempje...........laat ik nou al dat " ouderwetse gedoe" vroegaah in de vorige eeuw bij het ouwe ijzer hebben geflikkerd .............maaar mijn produkten van het machine bankwerken zijn voor een deel bewaard gebleven

Hieronder het "bokje" met paard en al bij Smederij Lindeboom an ut " Kuullandtien" bie ons in de stroatuh!......foto net even voor mijn hele jonge jaren, maar ik herken het zo nog!!

[Piet Bruijns]

Heerlijk verhaal, Allen.
Inderdaad "toen was geluk heel gewoon" !

[Piet Bruijns]

Dat kleine manneke op de foto durfde nogal, zeg met dat paardenbeen in zijn handen.
Als ik mijn vader moest geloven zaten er onder die paarden nogal wat "rotzakken".
Die moest je langs alle kanten in de hoefstal vastzetten en als ze dan ze dan op
zondagmorgen, terwijl de boeren naar de kerk (kroeg) gingen, rondom beslagen
waren kreeg je met de splinternieuwe hoeven nog een fikse trap na ook.
Dan was geluk niet zo gewoon.

Groet
Piet

[Harry G. Hogeboom]

Dat kleine manneke op de foto durfde nogal,

DAT was " bij ons in de straat" Piet....daar draaiden "wij" de hand niet voor om!!

[v+d]

De smoelwerken van de heren doen vermoeden dat ze niet echt bang zijn!

[Harry G. Hogeboom]

niet echt bang zijn

Bang?..vroegaah?............bij ons in de straat??

[Bob R.I.P.]

Hoefstal? Dat heet toch een travaille? (Kan anders geschreven worden).

Bob