Taal en zo...

Hier kan iedereen alles plaatsen over zaken die actueel en interessant zijn, maar niets met scheepvaart te maken hebben.
Theo Horsten (R.I.P.)

Re: Taal en zo...

Bericht door Theo Horsten (R.I.P.) »

-------------------------------
wat mij regelmatig opvalt is het 'op orde hebben van het een of ander'. Ik dat dat dat vroeger nog 'in orde' zou zijn.
Op orde is niet hetzelfde als in orde. Het woord orde heeft heel wat betekenissen. "Orde op zaken stellen" is een heel normale uitdrukking. Heb je eenmaal orde op zaken gesteld, dan heb je alles op orde en niet in orde. Je kunt iets in orde maken, regelen, schikken. Voor de overige betekenissen kun je beter in de Grote Van Dale kijken.

Je moet je vooral niet gaan ergeren aan taal; dat heeft geen enkele zin. Taal is een levend iets en veranderingen zijn niet tegen te houden. Soms wordt er hard geknokt tegen verkeerd taalgebruik terwijl al spoedig duidelijk is dat het een verloren strijd is. Op den duur wordt het foutieve gebruik van een woord of uitdrukking zo algemeen dat het gewoon geaccepteerd en in het woordenboek opgenomen wordt. Ik zie het verkeerde gebruik van "irriteren" ook nog wel geaccepteerd gaan worden. Die strijd woedt nu al enige jaren. Mensen die beter zouden moeten weten, schrijven: "Ik irriteer me aan ..." terwijl het gewoon "Ik erger me aan ..." moet zijn, of "Het irriteert me dat ..."
Zo is de strijd tussen speciaal en specifiek intussen ook verloren en wordt specifiek nu moeiteloos gebruikt als zijnde synoniem aan speciaal. Een jaar of tien, misschien ook vijftien, was specifiek uitsluitend voorbehouden aan specifiek gewicht, specifieke warmte, specifiek oppervlak en nog een aantal speciale - niet specifieke :wink: - begrippen. Je aan zoiets ergeren, heeft geen zin. Wat je wel kunt doen is zo'n woord zélf uitsluitend op de juiste manier blijven gebruiken. Maak echter niet de fout om, als de strijd eenmaal beslist is, anderen op zoiets te wijzen en aan te sporen dat ook te doen.

Input, commitment, spin off en stakeholder zijn al heel lang in het Nederlands opgenomen, in het Groene Boekje zowel als in Van Dale. Commitment werd al in 1950 in het Nederlands gebruikt en input kwam in 1974 voor het eerst in een Nederlandse tekst voor. Is een uit het Engels afkomstig woord eenmaal in het Nederlands opgenomen, dan gelden voor dat woord ook de Nederlandse spellingsregels. Woorden die op een "y" eindigen en die in het Engels in het meervoud "ies" op het eind krijgen, krijgen dat in het Nederlands niet. Baby, babies wordt in het Nederlands baby en baby's. In het Engels worden woorden vaker los van elkaar geschreven dan in het Nederlands. Wij hanteren ook voor in het Nederlands opgenomen Engelse woorden de regel dat we een woord niet zonder reden in tweeën breken. Booby trap werd in 1950 in het Nederlands opgenomen, maar dan wel aaneengeschreven: boobytrap. Het Engels kent het ook als werkwoord: to booby-trap, in de betekenis van een boobytrap plaatsen. In dat geval krijgt het in het Engels een verbindingsstreepje. Wij hebben daar geen werkwoord voor en het wordt zo weinig gedaan dat er ook wel nooit een werkwoord voor zal komen, maar áls we daar een werkwoord van zouden maken, dan zou ook dat aaneen worden geschreven: boobytrappen.

Die ambtelijke brieven ... ik vind juist dat ze dat tegenwoordig keurig doen! :-D Vroeger stond je naam er niet eens boven, laat staan dat ze netjes afsloten met hoogachtend of iets dergelijks. Ik kreeg de laatste weken een paar brieven in verband met de verkiezingen en het uitbrengen van mijn stem per brief. Dat zijn werkelijk keurige brieven in heel gewoon, gangbaar Nederlands. Geen jip-en-jannektaal - ook zo'n mooi nieuw Nederlands begrip, met verbindingsstreepjes en zonder hoofdletters - maar wel voor iedereen goed leesbaar en begrijpelijk. Over dat soort teksten wordt tegenwoordig werkelijk goed nagedacht. Eventueel haalt de overheid er het Genootschap Onze Taal bij, zoals ze dat nu ook al enige jaren met de troonrede doen. De brief die ik hier nu voor me heb, is natuurlijk een automatisch geproduceerde brief, maar dat maakt niet uit. Ook hier is over nagedacht. Keurige aanhef - Geachte heer Horsten - duidelijke taal, niets overbodigs en eindigend met ...

Mat vriendelijke groet,
  • Gerjan Wilkens
    Unitmanager Verkiezingen
    Kiezers Buiten Nederland
    Gemeente Den Haag.
-------------------------------

Bob R.I.P.
Berichten: 3142
Lid geworden op: 19 sep 2008 18:00
Locatie: Langedijk

Re: Taal en zo...

Bericht door Bob R.I.P. »

Als bekendstaan een werkwoord is, is dan onbekendstaan ook een werkwoord?

De man is onbekendstaand als een hulpzaam iemand.
't Leven is niet altoid roist met krente, 't is ok welders gortepap die skift is.
Jos Komen (R.I.P)

Re: Taal en zo...

Bericht door Jos Komen (R.I.P) »

“Als je het niet eenvoudig uit kunt leggen, dan begrijp je het zelf niet.” (Einstein).
Gebruikersavatar
Harry G. Hogeboom
Berichten: 14379
Lid geworden op: 22 jul 2004 02:07
Locatie: Canada

Re: Taal en zo...

Bericht door Harry G. Hogeboom »

“Als je het niet eenvoudig uit kunt leggen, dan begrijp je het zelf niet.” (Einstein).
DAT is toch wel erg eenvoudig Jossie, voor iemand als Einstein....niettan? :lol: Misschien wassie in een vorig leven wel massinist geweest en wassie gewend om HET licht aan te houden :roll:
MVG HGH.
"Don't sweat the small stuff"
Jos Komen (R.I.P)

Re: Taal en zo...

Bericht door Jos Komen (R.I.P) »

Ambtelijk taalgebruik

Eind jaren 70 was ik op zoek naar een geschikte walbaan en voornamelijk aflosstuurman, maar om walervaring op te doen was ik af en toe ook actief als uitzendkracht.
Zo kwam ik als technisch administratief medewerker bij het loodswezen in IJmuiden terecht.
Bij de technische dienst stond namelijk een bureau leeg en de bedoeling was dat er iemand achter dat bureau zou zitten, dus mocht ik daar als dienstdoend technisch administratief ambtenaar achter dit bureau gaan zitten. :wink:
Hoofd Technische dienst was de heer Goovers, een marine officier en zijn rechterhand was de heer Kraak, ex-hoofdmachinist van de loodsboten die toen buitengaats lagen.
Ik vond dit wel een leuk walbaantje, de hele dag over schepen lullen terwijl ik totaal geen idee had wat mijn taken eigenlijk inhielden.
En het werd nog redelijk betaald ook.
Mijnheer Goovers was met een project bezig om hiab kraantjes aan boord van de diverse schepen te plaatsen en al zijn ideeën werden door die gasten verderop, de nautische dienst, meteen de grond ingeboord.
Die zaten in hetzelfde gebouw, maar even iets uitpraten was er niet bij, alles ging via een ambtelijke schrijven.
Wat me opviel was het woord “vigerend”.
Dit was echt het lievelingswoordje van mijnheer Goovers.
Ik heb het woord later ook te pas en te onpas gebruikt en het maakte altijd wel indruk, want niemand wist precies wat het betekende en iedereen deed net alsof ze wisten wat het inhield.
De ex-loodsen van de nautische dienst van het loodswezen zagen mij als een soort verrader, een overloper.
Maar de nautische dienst werd zo zwart afgeschilderd door mijn technische superieuren dat ik volledig achter de machinisten stond. :)
Ik mocht hele dagen in de vissershaven rondscharrelen om te kijken of er schepen lagen die kraantjes in plaats van bomen hadden en moest ook letten op vrachtwagens met hiab kraantjes.
Helaas moest ik na drie maanden afscheid nemen van het loodswezen, langer mochten uitzendkrachten niet blijven.
Voor de functie technisch administratief Ambtenaar was een interne sollicitatie van kracht.
Kraak adviseerde me om ambtenaar te worden “Dan kun je de hele dag het wit van je oogballen laten zien tot je 65 bent” en dan alsnog intern solliciteren, maar dit vond ik teveel van het goede. :wink:
En de hele dag ambtelijke brieven schrijven zag ik ook niet zo zitten.
Jos Komen (R.I.P)

Re: Taal en zo...

Bericht door Jos Komen (R.I.P) »

“Als je het niet eenvoudig uit kunt leggen, dan begrijp je het zelf niet.” (Einstein).
Dit heb ik 2 dagen geleden geschreven en daarmee bedoelde ik Wollig Taalgebruik.
Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is, op Kombuispraat praat iedereen zoals hij dit gewend is en dit willen we graag zo houden.
Maar als iemand een opmerking ergens over plaatst en dan te horen krijgt dat hij een "stelling geponeerd" heeft vind ik wel een beetje overdreven. :wink:
We zijn toch geen vigerende ambtenaren? :lol:
Theo Horsten (R.I.P.)

Re: Taal en zo...

Bericht door Theo Horsten (R.I.P.) »

-------------------------------
Wollig taalgeberuik - als iemand een opmerking ergens over plaatst en dan te horen krijgt dat hij een "stelling geponeerd" heeft vind ik wel een beetje overdreven.

Dat ligt er maar helemaal aan. "Wollig" zou ik dit taalgebruik zeker niet willen noemen; daar versta ik eerder het taalgebruik van bepaalde politici onder: met veel woorden weinig of niets zeggen. In deze betekenis is wollig van oorsprong ook geen Nederlands woord, maar Engels. Woolly - door het Van Dale Vertaalwoordenboek gedefinieerd als: onduidelijk, vaag, troebel, warrig, onscherp.

Dit gezegd hebbende: om te kunnen zeggen of te stellen - te poneren, van het Latijnse ponere, is leg­gen, plaat­sen, stel­len - :wink: - dat het overdreven is dat iemand een opmerking klasseert als het poneren van een stelling, zouden we die opmerking moeten kennen. Als dat een bewering is die met grote stelligheid wordt gedaan, dan kun je dat een stelling noemen en een stelling poneer je nu eenmaal. Een mening opper je of breng je naar voren, een vraag stel je, en een stelling poneer je.
Het woord poneren wordt op dit forum niet al te vaak gebruikt en waar het gebruikt wordt, is het in de meeste gevallen ook terecht gebruikt. Ik heb de statistieken even geraadpleegd. Het werd in de jaren dat dit forum in zijn huidige vorm bestaat vijfentwintig keer gebruikt.
  • poneren - 10
  • poneer - 2
  • poneerde - 5
  • geponeerd - 8
Daarbij vielen me een paar heel aardige stellingen op. Deze, bijvoorbeeld ...
  • Verder wil ik hier de stelling poneren: varen is mooi, maar ik ken efficiëntere manieren om naar de kroeg te gaan.
En ook deze ...
  • Vandaar dat ik als slotstelling zou willen poneren: de man die zeven hoogtelijnen door één punt laat gaan, is vaak dezelfde als de man die, 's morgens terugkomend aan boord, glashard beweert zeven keer te hebben geneukt.
Die eerste stelling is van Harry Bernd die hier al bijna een jaar niet meer is gesignaleerd. Hoe zou het met Harry zijn?
-------------------------------
Theo Horsten (R.I.P.)

Re: Taal en zo...

Bericht door Theo Horsten (R.I.P.) »

-------------------------------
Ik kom weer eens vragen of mensen met me mee willen denken over een klein stukje vertaling.
Ik zoek naar een goed Nederlands equivalent voor het begrip "dog and pony show".
Ik weet wat het is, dat is het probleem niet en als het één keer in het verhaal voor zou komen, zou ik er wel een punt aan draaien, maar dat is niet het geval. Het komt verschillende keren terug en speelt ook werkelijk een rol in het verhaal. Niet die uitdrukking an sich, maar vooral de situatie waarin hij wordt gebruikt en dan telkens hetzelfde vraag- en antwoordspel.
Laat ik de passage weergeven waarin het voor het eerst voorkomt, dan zal duidelijk zijn wat ik bedoel. Toen ik dat de eerste keer las, dacht ik onmiddellijk: Hoe ga ik dat straks vertalen? Dat is veertien dagen geleden en nu ben ik er ook werkelijk aan toe zonder dat ik een oplossing heb waar ik echt tevreden mee ben. Hier de tekst ...

  • “You and I got a lot in common, Lise,” he’d often told me, wrapping an arm around my shoulders and looking down at me with a sly wink. “We see things differently than other people.”
    “We do?” I’d ask, and that really got him laughing. Me, too. When Uncle Jim started laughing, it was impossible for me not to join him.
    “Helllll, yes,” he’d say. “What d’ya think this is, some dog and pony show?”
    “Well, I’ve never seen a dog and pony show,” I told him earnestly, “but I really want to.” And at that he would just about split a gut, slapping his thigh with his free hand and clapping me on the back with the other.
    “Oooh, boy, you’re a funny one. Never seen a dog and pony show.”
    “But I really want to,” I interjected once again, and that sent him peeling off into another fit. How the tears used to roll down his face as he bent over holding his gut from the strain of laughing so hard. It sort of became a routine between us during the three months he lived with my family. We’d go through that same bit of dialogue, him telling me how we had so much in common, how we saw things differently than other people, and when I’d feign surprise he’d tell me helllll, yes, and what’d I think this is, some dog and pony show? He’d look down at me, putting on a serious face for a second, but by then we both knew what I was going to say and, more often than not, one of us would already be giggling.
Ik kom niet verder dan poppenkast, maar dat zint me niet echt.
  • "Wat denk je eigenlijk? Dit is geen poppenkast, hoor!"
    "Nou, ik heb nog nooit een poppenkast gezien, maar ik zou dat best wel willen"
... of woorden van gelijke strekking, want dat goed in het vat gieten, de juiste woorden kiezen, komt vanzelf wel. Het gaat me dus puur om die dog and pony show. Dat poppenkast ... dat zint me niet voor de volle honderd procent, maar hoe ik de oude hersens ook pijnig ... Iemand een beter idee? :shock:

Janklaassenspel zou nog beter passen, maar ik ben bang dat dat een tikje gedateerd is.Of niet?
Anderzijds ... een poppenkast zou ze best gezien kunnen hebben, maar een janklaassenspel zou voor haar waarschijnlijk een totaal onbekend iets zijn.
Gebruikersavatar
jdbvos
Berichten: 10557
Lid geworden op: 22 apr 2006 16:17
Locatie: Groningen
Contacteer:

Re: Taal en zo...

Bericht door jdbvos »

Tsja...daar vraag je wat....
Idd: het JanKlaasenspel zal door heel wat 'jeugdigen' niet eens herkend worden....
...en Micky-Mouse-gebeuren, of circus-act is niet bepaald een vertaling....
Oei, da's een goeie !
Oost, west...ook best
Gebruikersavatar
rspeur
Berichten: 3111
Lid geworden op: 11 dec 2009 17:41
Locatie: Almere
Contacteer:

Re: Taal en zo...

Bericht door rspeur »

Zelfs als het gaat om de oorspronkelijke betekenis zal het al moeilijk zijn denk ik.
Ga je naar figuurlijk, denk ik aan de aanpraatpraatjes (lekker woord hè?) van een autoverkoper of makelaar. Of een politicus.
Ja, ik weet dat er ook goede zijn, maar een goed verstaander etc.... Ik blijf meedenken.
René
Ik leit m'n tong hier altoid foin ofskrape


Plaats reactie