Taal en zo...

Hier kan iedereen alles plaatsen over zaken die actueel en interessant zijn, maar niets met scheepvaart te maken hebben.
Gebruikersavatar
Allen
Berichten: 4848
Lid geworden op: 26 feb 2010 12:24

Re: Taal en zo...

Bericht door Allen »

Taal.

Elke dag weer maken we er gebruik van.
Om eigen gedachten te ordenen, maar vooral in woord en geschrift voor communicatie met de ander.
Taal is gehouden aan regels en waar regels zijn, zijn ook problemen.
Ter gelegenheid van de vakantie volgen hierbij vijftien taalvragen.

1. Maak een keuze:
'We moeten kost wat het kost/koste wat kost een bouwvergunning zien te krijgen'.

2. 'De nieuwe spelling uit 2005 vond zijn tegenstanders in alle geledingen van het onderwijs.'
Welke fout bevat voorgaande zin?

3. Wat is het meervoud van 'tolk-vertaler':
a. tolken-vertaler. b. tolk-vertalers.

4. 'De toerist bezocht Parijs, maar hij kwam in de problemen doordat hij alleen maar wat school-frans/schoolfrans/School-Frans kende.'
(Kies het correct gespelde woord.

5. 'Het Oude Testament is oorspronkelijk geschreven in het Hebreews en Aramees, het Nieuwe Testament in het Grieks.'
Welke spelfout bevat voorgaande zin?

6. 'Toen de ruiter eens polshoogte wilde nemen bij de vervallen boerderij, stijgerde zijn paard plotseling.'
(Zoek de fouten).

7. Het woord 'litteken' luidde enkele eeuwen geleden:
a. lidteken; b. likteken.

8. Kies de correcte vorm.
'Zorg dat jullie in Berlijn over genoeg valuta's/valuta beschikken.'

9. Wat is er fout in de volgende zin:
'Ranomi Kromowidjojo behoort tot een van de beste zwemsters van ons land'.

10. Welk paard draafde in 1990 en 2013 voorbij in het Groot Dictee?
En met hoeveel medeklinkers achter elkaar begint zijn soortnaam?

11. Is het:
a. Van goeden huize komen of:
b. Van goede huize komen.

12. Wat is minder goed in de volgende zin:
'We hebben een hele leuke vakantie doorgebracht in de Ardennen'.

13. 'We hebben in de vakantie veel mensen ontmoet, onder andere twee vroegere schoolgenoten van mij.'
Wat in deze zin is niet correct?

14. Moet men 'toentertijd' of 'toendertijd' spellen?

15. De scheidsrechter gaf hun/hen een gele kaart.
(Kies het goede persoonlijke voornaamwoord).
Grtn @Allen

Martinus
Berichten: 1003
Lid geworden op: 15 apr 2006 02:41
Locatie: Rio de Janeiro - RJ

Re: Taal en zo...

Bericht door Martinus »

Taal is gehouden aan regels en waar regels zijn, zijn ook problemen.
Ik ben van mening dat de grammatica altijd achterop moet komen om zaken uit proberen te leggen en regelmaat te ontdekken, maar niet om als een wetboek de taal te gaan dicteren. Taal leeft en van sommigen mag hij zelfs doorspekt zijn met buitenlandse uitdrukkingen - ook al schrijft de Nederlandse spraakkunst dan weer vaak voor om deze in een Nederlandse versie te schrijven.
Theo Horsten (R.I.P.)

Re: Taal en zo...

Bericht door Theo Horsten (R.I.P.) »

-------------------
  1. koste wat kost
  2. vond "haar" tegenstander
  3. Misschien een tikfout, want geen van beide is goed. Het meervoud van tolk-vertaler is tolken-vertalers
  4. schoolfrans
  5. Hebreeuws
  6. poolshoogte, steigerde
  7. likteken
  8. valuta
  9. dat "een van" moet eruit. Dus: "... behoort tot de beste"
  10. geen flauw idee
  11. van goeden huize
  12. hele is fout. Moet "heel" zijn
  13. waaronder
  14. toentertijd
  15. hen
Martinus schreef:doorspekt zijn met buitenlandse uitdrukkingen - ook al schrijft de Nederlandse spraakkunst dan weer vaak voor om deze in een Nederlandse versie te schrijven
.Een dergelijk voorschrift vind ik in de Algemene Nederlandse Spraakkunst nergens terug. De ANS is niet zo "voorschijverig"; het is veel meer een beschrijving. Zelf zeggen ze daarover:
Het hedendaagse Nederlands dat de ANS wil beschrijven, is te omschrijven als: het Nederlands dat in mondelinge en schriftelijke communicatie gebruikt wordt aan het eind van de twintigste eeuw.
Dat wil zeggen: de gangbare taal, de hedendaagse taal. Ik heb er eens even goed in gezocht, maar zelfs de term "buitenlandse woorden" of "-uitdrukkingen" vind ik er nergens in terug. Er wordt alleen gesproken van "leenwoorden" - want dat zijn al die buitenlandse woorden immers - en hoe dat dan zit met het meervoud en zo. Want ook dat verandert immers? Vroeger "moest" je musea en criteria zeggen; nu is museums en criteriums ook goed. Het meervoud van dogma is dogma's, meer je mag ook het oorspronkelijke Grieks aanhouden en "dogmata" zeggen en schrijven.
Nee, zo strak is dat allemaal niet. Het is allemaal aan verandering onderhevig. Vandaar dat er binnenkort weer een herziene versie van de Algemene Nederlandse Spraakkunst verschijnt. De Nederlandse Taalunie volgt de spelling, publiceert de officiële Nederlandse woordenlijst, oftewel "Het Groene Boekje" en meent zo nu en dan met een nieuwe spelling te moeten komen. De ANS volgt en beschrijft de ontwikkeling van de levende taal.
-----
v+d
Berichten: 7164
Lid geworden op: 20 jun 2011 19:56

Re: Taal en zo...

Bericht door v+d »

Even vlug dan, tenslotte vieren we een verjaardag :wink:
1-koste wat kost 2-haar tegenstanders 3-tolken-vertalers 4-schoolfrans 5-Hebreeuws 6-steigerde 7-lidteken 8-valuta 9-tot de beste 10-geen idee
11- goeden huize 13- onder anderen 14-beide mogelijk 15- hun

ik hoor het wel weer.
Gebruikersavatar
Drentenier
Berichten: 2200
Lid geworden op: 12 mei 2010 14:13
Locatie: Gasselte

Re: Taal en zo...

Bericht door Drentenier »

Vraag 10: dat moet haast wel het przewalskipaard zijn. Drie medeklinkers dus.
Groet,
Hans
Gebruikersavatar
Allen
Berichten: 4848
Lid geworden op: 26 feb 2010 12:24

Re: Taal en zo...

Bericht door Allen »

Taalvraag & antwoord.

Taal0111.JPG
Taal0111.JPG (195.95 KiB) 4437 keer bekeken
Grtn @Allen
v+d
Berichten: 7164
Lid geworden op: 20 jun 2011 19:56

Re: Taal en zo...

Bericht door v+d »

Ik lik mijn wonden :wink: Bedankt Allen altijd leuk om te doen.
Theo Horsten (R.I.P.)

Re: Taal en zo...

Bericht door Theo Horsten (R.I.P.) »

Ik ook. :oops: Over het mervoud van tolk-vertaler lopen de meningen uiteen, maar Van Dale kent alleen tolken-vertalers.
Gebruikersavatar
Allen
Berichten: 4848
Lid geworden op: 26 feb 2010 12:24

Re: Taal en zo...

Bericht door Allen »

Dubbelzinnigheden

In het in 1973 verschenen jeugdboek Kruistocht in spijkerbroek van Thea Beckman komt de nu wat gedateerde zin voor: 'De boeren zijn op hun hoeven'. Dit is een voorbeeld van een zin die door zijn dubbelzinnigheid verkeerd kan worden begrepen. Een kind denkt waarschijnlijk niet direct aan boerderijen bij het woord 'hoeven', maar ziet boeren halsbrekende toeren uithalen op paardenhoeven die ze als schoeisel dragen. Wat een geheimzinnig boek, zal het denken.

Nu komt dit soort dubbelzinnigheden vrij vaak voor. Meestal is dat niet erg. De context brengt de lezer snel tot een goede interpretatie.

Zoals gezegd, meestal leiden vooral verouderde woorden gemakkelijk tot onbegrip van een zin. Maar ook hedendaagse, eenvoudige zinnen kunnen dubbelzinnig zijn. Ik kan bijvoorbeeld zeggen: Op de muur voor mij hangt een tekening van onze kleinzoon. Meteen zijn er al drie betekenismogelijkheden: 1. Kleinzoon maakte die tekening. 2. Kleinzoon is afgebeeld op de tekening. 3. Kleinzoon gaf ons een tekening die hijzelf weer van iemand anders had gekregen.

Het komt ook voor dat juist een eeuwenoude tekst minder onbedoelde dubbelzinnigheden bevat dan een moderne bewerking ervan. In het Bijbelhoofdstuk Mattheüs 3 vs. 4 staat: 'Johannes (de doper) voedde zich met sprinkhanen en wilde honing'. De dubbelzinnigheid in deze zin kan maken dat we denken dat Johannes heel graag honing wenste (in plaats van dat hij al wilde honing at). Opmerkelijk is dat alle oude vertalingen (tot en met 1951) die dubbelzinnigheid vermeden door de vertaling: '... en zijn voedsel was sprinkhanen en wilde honing'. Terwijl juist hedendaagse, gemoderniseerde vertalingen als de Nieuwe Bijbelvertaling en De Groene Bijbel Johannes allemaal naar honing laten smachten. Alleen de Bijbel in Gewone Taal uit 2014 biedt als heldere weergave: 'Hij leefde van sprinkhanen en honing'. Een hele verademing voor wie vindt dat de Bijbel uit cultuurhistorisch oogpunt van belang is en dus best wat leesbaarder mag zijn.

Een verwarring stichtend woordje is vaak 'om'. In de zin 'Hij ging vroeger weg om op tijd zijn trein te halen' heeft 'om' als functie een doel aan te geven. Dat dit in de volgende zin nadrukkelijk niet zo is, heeft een haast komische bijwerking: 'Hij snelde de trap af om op de laatste trede te struikelen'.


Taalvraag 2017-08-08.JPG
Taalvraag 2017-08-08.JPG (16.78 KiB) 4240 keer bekeken
Grtn @Allen
Gebruikersavatar
Allen
Berichten: 4848
Lid geworden op: 26 feb 2010 12:24

Re: Taal en zo...

Bericht door Allen »

Dubbelzinnigheden

In het in 1973 verschenen jeugdboek Kruistocht in spijkerbroek van Thea Beckman komt de nu wat gedateerde zin voor: 'De boeren zijn op hun hoeven'. Dit is een voorbeeld van een zin die door zijn dubbelzinnigheid verkeerd kan worden begrepen. Een kind denkt waarschijnlijk niet direct aan boerderijen bij het woord 'hoeven', maar ziet boeren halsbrekende toeren uithalen op paardenhoeven die ze als schoeisel dragen. Wat een geheimzinnig boek, zal het denken.

Nu komt dit soort dubbelzinnigheden vrij vaak voor. Meestal is dat niet erg. De context brengt de lezer snel tot een goede interpretatie.

Zoals gezegd, meestal leiden vooral verouderde woorden gemakkelijk tot onbegrip van een zin. Maar ook hedendaagse, eenvoudige zinnen kunnen dubbelzinnig zijn. Ik kan bijvoorbeeld zeggen: Op de muur voor mij hangt een tekening van onze kleinzoon. Meteen zijn er al drie betekenismogelijkheden: 1. Kleinzoon maakte die tekening. 2. Kleinzoon is afgebeeld op de tekening. 3. Kleinzoon gaf ons een tekening die hijzelf weer van iemand anders had gekregen.

Het komt ook voor dat juist een eeuwenoude tekst minder onbedoelde dubbelzinnigheden bevat dan een moderne bewerking ervan. In het Bijbelhoofdstuk Mattheüs 3 vs. 4 staat: 'Johannes (de doper) voedde zich met sprinkhanen en wilde honing'. De dubbelzinnigheid in deze zin kan maken dat we denken dat Johannes heel graag honing wenste (in plaats van dat hij al wilde honing at). Opmerkelijk is dat alle oude vertalingen (tot en met 1951) die dubbelzinnigheid vermeden door de vertaling: '... en zijn voedsel was sprinkhanen en wilde honing'. Terwijl juist hedendaagse, gemoderniseerde vertalingen als de Nieuwe Bijbelvertaling en De Groene Bijbel Johannes allemaal naar honing laten smachten. Alleen de Bijbel in Gewone Taal uit 2014 biedt als heldere weergave: 'Hij leefde van sprinkhanen en honing'. Een hele verademing voor wie vindt dat de Bijbel uit cultuurhistorisch oogpunt van belang is en dus best wat leesbaarder mag zijn.

Een verwarring stichtend woordje is vaak 'om'. In de zin 'Hij ging vroeger weg om op tijd zijn trein te halen' heeft 'om' als functie een doel aan te geven. Dat dit in de volgende zin nadrukkelijk niet zo is, heeft een haast komische bijwerking: 'Hij snelde de trap af om op de laatste trede te struikelen'.


Taalvraag 2017-08-08.JPG
Taalvraag 2017-08-08.JPG (16.78 KiB) 4237 keer bekeken
Grtn @Allen


Plaats reactie